Τσάι Χράπας, ο "αυτοφυής θησαυρός"

 

Τσάι Χράπας

Το τσάι του βουνού είναι γνωστό για τις ευεργετικές του ιδιότητες, πολλές από τις οποίες έχουν τεκμηριωθεί και επιστημονικά.

Τα διάφορα είδη siderites παρέχουν αντιφλεγμονώδεις, αναλγητικές, αντιοξειδωτικές, αντιμικροβιακές ιδιότητες. Το τσάι που φύεται στις πλαγιές του Ολύμπου ανήκει στην κατηγορία siderites scardica. Το τσάι που φύεται στη Χράπα (Φαράγγι στα Βόρεια της Κρανέας Ελασσόνας)  και σε περιοχές γύρω από την Κρανέα Ελασσόνας είναι το stachys iva.

Δωρεάν “Rapid Tests” στην Ελασσόνα

 

Στην Ελασσόνα θα βρίσκεται αύριο #Τετάρτη 27/01  από τις 10:00 π.μ. έως τις 14:00μ.μ, συνεργείο του ΕΟΔΥ και της Περιφέρειας Θεσσαλίας για δειγματοληπτικούς ελέγχους ταχείας ανίχνευσης αντιγόνου Covid-19 στο χώρο δίπλα στο Γήπεδο του ΠΟΕ στις αποθήκες του δήμου (είσοδος από την μπροστινή πλευρά του γηπέδου ) 

Οι πολίτες μπορούν να εξετασθούν δωρεάν, γρήγορα και με ασφάλεια, χωρίς να εξέλθουν από το όχημά τους και εφόσον είναι θετικοί να λάβουν τις κατάλληλες προφυλάξεις. Με τον τρόπο αυτό προστατεύονται οι πολίτες, που δεν χρειάζεται να εισέρχονται για ελέγχους μέσα στα Νοσοκομεία, ενώ παράλληλα διευκολύνεται σημαντικά και το έργο του ιατρικού προσωπικού που δεν θα απασχολείται πλέον με τη λήψη δειγμάτων. 

Ο Δήμαρχος Ελασσόνας κ. Ν. Γάτσας δήλωσε: «Είναι πολύ σημαντικό πως σε άριστη συνεργασία με την Περιφέρεια Θεσσαλίας, για ακόμα μια φορά θα βρίσκεται στην πόλη της Ελασσόνας κλιμάκιο του ΕΟΔΥ, για τη διενέργεια δωρεάν Rapid Tests. Παράλληλα δίνεται και η δυνατότητα για όλους τους εκπαιδευτικούς που το επιθυμούν, το προσωπικό (γραμματειακή υποστήριξη, καθαριότητα, κ.α.), καθώς και τους μαθητές να προσέλθουν για δωρεάν εξέταση, ούτως ώστε να μην υπάρχει ανασφάλεια ενόψει του ανοίγματος των Γυμνασίων και των Λυκείων την ερχόμενη Δευτέρα. Η κατάσταση είναι δύσκολη, χρειάζεται προσοχή, σύνεση, πειθαρχία και προσωπική αυστηρότητα, καθώς τίποτα δεν έχει ακόμα ξεπεραστεί και ο κίνδυνος είναι υπαρκτός. Μένουμε σπίτι, μένουμε ασφαλείς, φοράμε παντού μάσκα και τηρούμε τις αποστάσεις».

Κατάλογος θυμάτων, πυρπολημένων και λεηλατημένων χωριών της επαρχίας Ελασσόνας

 

Kατά την περίοδο της ιταλικής και γερμανικής κατοχής

Έρευνα – παρουσίαση, Σάκης Γκουντρουμπής*

Αμέσως μετά τον βομβαρδισμό κατά την Μεγάλη Εβδομάδα και την στρατιωτική κατάληψη της Ελασσόνας στις 18 Απριλίου 1941 από τους Γερμανούς, άρχισαν μέσα στο Μάη να οργανώνονται οι πρώτοι πυρήνες της Εθνικής Αντίστασης στην επαρχία Ελασσόνας.

Πολύ γρήγορα ο ένοπλος «ΕΛΑΣ» ανέλαβε δράση κατά των κατακτητών Ιταλών που εν τω μεταξύ αντικατέστησαν τους Γερμανούς και στη συνέχεια μετά τη συνθηκολόγηση της Ιταλίας το 1943, κατά των Γερμανών, με αποκορύφωμα τη νικηφόρα μάχη στο Σαραντάπορο τον Ιούνιο του 1943 που έστειλε παγκόσμιο μήνυμα νίκης της Αντίστασης των Ελλήνων  ενάντια στον πανίσχυρο φασιστικό άξονα.

Οι κατακτητές μην μπορώντας να νικήσουν τα αντάρτικα τμήματα του ελληνικού λαού, εφάρμοσαν στον άμαχο πληθυσμό, κατά παράβαση κάθε διεθνούς δικαίου, τακτικές αντιποίνων και εγκλημάτων πολέμου. Οι Ιταλοί και αργότερα οι Γερμανοί με τους συνεργάτες τους «λεγεωνάριους» και τους ΠΑΟτζήδες δοσίλογους του «Μιχάλαγα», βομβάρδισαν, πυρπόλησαν και λεηλάτησαν 40 χωριά, κάποια περισσότερες από μια και δυο φορές, έκλεψαν ζώα, άρπαξαν τις σοδιές, έκαναν πλιάτσικο στις προίκες των κοριτσιών και εκτέλεσαν πάνω από 444 άμαχους πατριώτες, γυναίκες, γέρους και παιδιά. Είναι συγκλονιστική η περιγραφή του Ιωάννη Γκότση στο βιβλίο του «ΦΛΟΓΕΣ ΣΤΟΝ ΟΛΥΜΠΟ», (την 16η Φεβρουαρίου του 1943, όταν οι Ιταλοί φασίστες κουράστηκαν να εκτελούν τους κατοίκους του Δομενίκου παραχώρησαν τη θέση τους σε άλλους μεταξύ των οποίων ήταν και «λεγεωνάριοι»). Αλλά και η μυστική διαταγή 1/7/1943 του Γερμανού υποστράτηγου Μπέκερτ, (Οι Έλληνες που πλησιάζουν σε απόσταση βολής να σκοτώνονται χωρίς προειδοποίηση. Να κατάσχονται τα δημόσια και ιδιωτικά τρόφιμα και οι εγκαταστάσεις των να ανατινάζονται).

Η Ένωση Θυμάτων και καμένων Κτιρίων κατοχής Μαρτυρικής κοινότητας Τσαριτσάνης και χωριών της Επαρχίας Ελασσόνας, με αφορμή την ημέρα μνήμης της εκτέλεσης των άμαχων πατριωτών στο Σαραντάπορο στις 19/1/1944, αναδημοσιεύει συμπληρωμένο και με άλλα ονόματα τον ενιαίο κατάλογο θυμάτων 1940 – 1944 της επαρχίας Ελασσόνας.

 Κατάλογος – μνημείο ανθρώπινης θυσίας:

Γιώργος Γούπος: Ο Λαρισαίος νεαρός συγγραφέας νουάρ λογοτεχνίας

 "Το μόνο που με ενδιαφέρει είναι να γράφω τις ιστορίες μου και να τις διαβάζουν οι κοντινοί μου άνθρωποι"

Συνέντευξη στον Μενέλαο Κατσαμπέλα,

Ο Γιώργος Γούπος γεννήθηκε το καλοκαίρι του 2002 και πριν καν συμπληρώσει τα 19 του χρόνια κυκλοφόρησε το πρώτο του μυθιστόρημα, μια αστυνομική ιστορία μυστηρίου, με τον χαρακτηριστικό τίτλο «Σκοτάδι». Όλα ξεκίνησαν όταν … λοξοδρόμησε μια σχολική εργασία για την πρώτη Σταυροφορία και, τα υπόλοιπα είναι μια ιστορία 182 σελίδων που αξίζει να διαβάσετε. Στη σύντομη συζήτηση που είχαμε, ο Γιώργος Γούπος μιλάει για τα βιβλία που προτιμάει να διαβάζει, το νούμερο ένα αυτή τη στιγμή συγγραφέα στον κόσμο, τη νουάρ λογοτεχνία και εξηγεί πώς φαντάζεται τον εαυτό του σε 10 χρόνια από σήμερα.

Αναλυτικά η συνέντευξη έχει ως εξής:

"Ειδική αγωγή και δημιουργικότητα"

 

Η επιμέλεια αυτού του τόμου, ο οποίος μόλις κυκλοφόρησε, με τίτλο: "Ειδική αγωγή και δημιουργικότητα", είναι της συμπατριώτισσάς μας Δήμητρας Β. Κατσαρού. 

Οι συγγραφείς του τόμου είναι καθηγητές Πανεπιστημίου, διδάσκοντες, διδάκτορες και υποψήφιοι διδάκτορες. Ο κ. Βασίλειος Κωτούλας είναι επιπλέον και Διευθυντής του ΠΕΚΕΣ της Περιφέρειας Θεσσαλίας. 

Θερμά συγχαρητήρια στη Δήμητρα και σε όλους τους συντελεστές. 

Καλοτάξιδος να είναι ο τόμος!

Η Θεολογία σε διάλογο με την Πολιτική και την Αναρχία

 

Αποσπάσματα από το βιβλίο του Χρήστου Γκουνέλα "Μεταξύ Ιστορίας και Εσχάτων", Εκδόσεις Επέκταση, 2019.

...Στη μετανεωτερική εποχή (και παλιότερα ασφαλώς, η εξουσία και ο πλούτος ήταν συνυφασμένα με την πολιτική, απλά τώρα είναι ολοφάνερο, σε εντονότερο βαθμό και ολιστικά), η πολιτική λειτουργεί, πλέον, με οικονομικούς και στενά λογιστικούς όρους. Αυτό που ενδιαφέρει, κυρίως, την πολιτική και τους ανθρώπους που την ασκούν, είναι η οικονομική ανάπτυξη και η δημιουργία πλούτου, ούτε καν όμως για τους πολλούς (πόσο μάλλον για όλους), αλλά για συγκεκριμένες κοινωνικές τάξεις. Ο τρόπος λειτουργίας των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης, αλλά και οι ίδιοι οι νόμοι που ψηφίζονται από την εκτελεστική εξουσία είναι προσανατολισμένοι στη στήριξη της αύξησης των κερδών ενός «απρόσωπου» πολλές φορές συστήματος αγορών. Η πολιτική, από την διακηρυσσόμενη ανθρώπινη αυτονομία της, στην πράξη πέρασε πλέον στην ετερονομία της θεοποιημένης οικονομικής ανάπτυξης και της κατ’ επέκταση άσκησης πολιτικής μέσω οικονομικών παραγόντων και υπερδυνάμεων. Νομίζουμε πως βρισκόμαστε μπροστά σε μια ιδιότυπη μεταπολιτική παγκόσμια κατάσταση κατά την οποία οι έννοιες τη δημοκρατίας, της ειρήνης και της ελευθερίας χρησιμοποιούνται από επίσημα πολιτικά χείλη ως άλλοθι για τη νομιμοποίηση πολλές φορές της βίας, των πολέμων, της φτώχειας και για τη δημιουργία, επίσης, ενός κλίματος άκρατου φόβου. Ενώ, παράλληλα, η απουσία σοβαρού πολιτικού λόγου και πράξης, τα κάθε είδους επικοινωνιακά τεχνάσματα και η διασύνδεση των πολιτικών με οικονομικά συμφέροντα, έχουν καταστήσει την πολιτική αφερέγγυα απέναντι στους λαούς. Η καχυποψία των πολιτών και η αδιαφορία για τα κοινά^[1] - ειδικά δε των νέων - έρχεται να συμπληρώσει τη ζοφερή εικόνα της πολιτικής και της κοινωνίας. Με αυτούς τους όρους είναι αδύνατον, νομίζουμε, η πολιτική να υπηρετήσει τον άνθρωπο, ειδικά μάλιστα με την έννοια της διακονίας, όπως τη δίδαξε ο Ίδιος ο Χριστός πλένοντας τα πόδια των μαθητών^[2]. Από την άλλη πλευρά, όμως, διαβλέπουμε και την αδυναμία της Εκκλησίας να μεταμορφώσει τον Κόσμο, όταν συμβαίνει αυτή να κρίνει και να διακρίνει τον Κόσμο δικανικά και - ενίοτε - εξουσιαστικά «για λογαριασμό δικό της και όχι του αναληφθέντος Χριστού, ο οποίος έρχεται από τα Έσχατα»^[3]...

...Το πρόβλημα στη σχέση μεταξύ Πολιτικής και Ορθοδοξίας γίνεται ακόμη πιο περίπλοκο και γι’ αυτό δυσεπίλυτο όταν η Εκκλησία μετέρχεται τρόπους του «Καίσαρα», τους οποίους μάλιστα, ίσως, θεωρεί και ως εναρμονιζόμενους με τη φύση της. Όλο και πιο συχνά βλέπουμε, πλέον, εκκλησιαστικούς ηγέτες να μιλούν για οικονομική ανάπτυξη και επενδύσεις στον χώρο της Εκκλησίας χάριν της φιλανθρωπίας (μήπως, τελικά, σκοπός δεν είναι μόνο η άσκηση της φιλανθρωπίας, αλλά και η συγκέντρωση ισχύος;). Λησμονείται, ωστόσο, ο προφητικός λόγος που επιτάσσει δικαιοσύνη μεταξύ των ανθρώπων^[4] και όχι προσφορά - δίκην φιλανθρωπίας - του ελάχιστου μέρους του περισσεύματος των πλουσίων για τους φτωχούς. Δυστυχώς, ο καθωσπρεπισμός και η υποκρισία έχουν εισχωρήσει τόσο στην πολιτική όσο και στη διοίκηση της Εκκλησίας και το βλέπουμε καθημερινά, στην πράξη, το πόσο δύσκολο είναι να εμπνεύσουν (ενν. η Εκκλησία και η Πολιτική), κάτω από αυτούς τους όρους, τους λαούς.

Η Εκκλησία (πρώτα η διοίκηση της και εν συνεχεία τα άλλα μέλη της) νομίζουμε πως βιώνει, εν πολλοίς, έναν διπλό σχιζοειδή εγκλωβισμό: το απόκοσμο του λόγου της και το εκκοσμικευμένο της πράξης της. Και αν για την πολιτική θεωρείται φυσιολογικό, ως κοσμική μεταπτωτική δύναμη, να μετατρέπεται σε εξουσία, ωστόσο, για την Εκκλησία η μετατροπή της από θυσία εντός του Κόσμου, σε εξουσία επί του Κόσμου, συνιστά ευθέως παραχάραξη της πίστης της^[5]. Άλλωστε, ο αληθινός χριστιανός, ο αφτιασίδωτος, δεν μπορεί παρά να μοιάζει μωρός για τον Κόσμο αυτόν και τη σύγχρονη ή διαχρονική λογιστική λογική του. Όπως, μωρός έμοιαζε ο ιδρυτής της Εκκλησίας^[6], οι απόστολοι και οι άγιοί Του^[7], οι οποίοι ξεχύθηκαν και ξεχύνονται στους δρόμους, ουτοπιστές, για να μεταμορφώσουν αυτόν τον Κόσμο εδώ και τώρα...

...Συνεπώς, η θέση της Εκκλησίας στη μετανεωτερική κοινωνία δεν μπορεί να είναι πουθενά αλλού, παρά μόνο στον δημόσιο χώρο. Ούτε εγκλωβισμένη σε εξουσιαστικές πρακτικές, αλλά ούτε ασφαλώς, από την άλλη πλευρά, εξοβελισμένη στον ιδιωτικό χώρο του κάθε πιστού^[8]. Η πίστη, άλλωστε, είναι απαύγασμα ελευθερίας και όταν είναι αληθινή ελευθερώνει πραγματικά την Εκκλησία και κάθε μέλος της Προσωπικά. Μάλιστα, ο τρόπος λειτουργίας του παγκόσμιου πολιτικού συστήματος αποτελεί μια πρόκληση ελευθερίας για την Εκκλησία για να φανερώσει τον «άλλο» δρόμο, τον οποίο μπορούν και είναι ανάγκη να ζήσουν οι άνθρωποι. Με την προϋπόθεση βεβαίως να ζει - το κατά δύναμιν - πρώτα η ίδια η Εκκλησία τη μαρτυρία την οποία κομίζει μέσα στον Κόσμο και την Ιστορία...

...Αξίζει εδώ να επισημάνουμε πως ειδικά τα τελευταία χρόνια - σε ό,τι αφορά την Ορθοδοξία παγκόσμια - γινόμαστε μάρτυρες της συμπλοκής ή σύμπλευσης ορισμένων Εκκλησιών με τις γεωπολιτικές επιδιώξεις κρατών ή εθνών. Σε αυτή την περίπτωση βλέπουμε την τοπική Εκκλησία να μετέρχεται η ίδια πολιτικούς τρόπους (με εκκλησιαστικό, εκκλησιακό ή εκκλησιολογικό ένδυμα) ή να δέχεται (ή να ανέχεται) να χρησιμοποιείται από την πολιτική των κρατών-εθνών με σκοπό τις διάφορες πολιτικές ή εκκλησιαστικές (οι οποίες ενίοτε κρύβουν και πολιτικές) διεκδικήσεις ή την οικοδόμηση ζωνών επιρροής. Όλη αυτή τη στάση και συμπεριφορά των Εκκλησιών, όπως την περιγράψαμε παραπάνω, και η οποία γενικά δεν είναι άγνωστη - με τον ένα ή τον άλλο τρόπο - στην ιστορία (Βυζάντιο, Σταυροφορίες κλπ), θα τη δηλώναμε ξεκάθαρα με τον όρο της Εκκλησιογεωπολιτικής. Και μπορεί μεν οι Εκκλησίες ειδικά αυτές που ασκούν εκκλησιογεωπολιτική να μην το δέχονται ότι μετέρχονται ένα τέτοιο είδος πολιτικής, ωστόσο όμως, δυστυχώς, και η ίδια η πρόσφατη ιστορία αποδεικνύει το αντίθετο^[9]. Ο τρόπος της πολιτικής, όπως φαίνεται, τίθεται σε προτεραιότητα, για κάποιες Εκκλησίες, από τον εκκλησιαστικό τρόπο της αγάπης και της συμπόρευσης μέσα στην Ιστορία και τον Κόσμο...

...Επιπλέον, οι σύγχρονες ιστορικές προκλήσεις για την Εκκλησία (εκτός από τις εσωτερικές - ενδοεκκλησιαστικές) είναι και πολλές και ποικίλες (έξαρση του θρησκευτικού φανατισμού και της βίας εξαιτίας αυτού, άνοδος του νεοναζισμού και του εθνικισμού στην Ελλάδα και την Ευρώπη, ειδωλική χρήση της τεχνολογίας, ανεργία, φτώχεια, πόλεμοι, ξεριζωμοί ανθρώπων από τις εστίες τους, έλλειψη Παιδείας και ίσων ευκαιριών στη μάθηση, οικολογικά θέματα, προβλήματα βιοηθικής και πολλά άλλα ακόμη θέματα τα οποία η παγκόσμια και τοπική πολιτική δεν επαρκεί για να τα επιλύσει ή αντίθετα πολλά από αυτά τα δημιουργεί η ίδια). Και είναι ανάγκη (ενν. η Εκκλησία) να επιδείξει την απαιτούμενη γενναιότητα, τόσο απέναντι στο πλήρωμά της, όσο και έναντι της ιστορικής και μυστηριακής αποστολής της μέσα στον Κόσμο. Η Εκκλησία δεν έχει να χάσει τίποτε από έναν ενδεχόμενο απεγκλωβισμό της από την Ιστορία (χωρίς όμως να μετατραπεί σε απόκοσμη). Άλλωστε, η προίκα της και η ταυτότητά της είναι ο εκούσιος Σταυρός της, ενώ ελπίδα και πίστη της, η Ανάσταση^[10].

 

Η θεολογία σε διάλογο με την αναρχία

Χιονόπτωση προβλέπεται για την Κρανιά

 

Με χιόνι θα ξημερώσει αύριο κατά πως φαίνεται η Κρανιά, σύμφωνα με τις μετεωρολογικές προβλέψεις. Η θερμοκρασία θα φτάσει το βράδυ του Σαββάτου και της Κυριακής και τους -12 βαθμούς Κελσίου. Ενώ το μεσημέρι αυτών των ημερών δεν θα ανεβεί πάνω από τους -4. Η χιονόπτωση θα σταματήσει το αργότερο το απόγευμα του Σαββάτου. Οι επόμενες ημέρες θα είναι ηλιόλουστες, αλλά με πολικό ψύχος. 

Η αλήθεια είναι ότι η Κρανιά παλαιότερα έβλεπε περισσότερες "άσπρες μέρες". Τα τελευταία χρόνια οι Χειμώνες είναι αρκετά ήπιοι, όπως άλλωστε και στην υπόλοιπη Ελλάδα. Μέσα Ιανουαρίου λοιπόν και... Καλό Χειμώνα! 

Η φωτογραφία είναι από το αρχείο του συμπατριώτη μας δασκάλου Βασίλη Τζήκα.

Αγάπη Σπαθάρα - 13 Ποιήματα

 

ΜΑ ΤΟ ΘΕΟ

Τι να πιστέψω

τι να ελπίζω

τι ν' αγαπώ;

Παντού σκοτάδι

παντού συμφέρον

μα το Θεό.

Πολλά εμπόδια

που ανατρέπουν

κάθε σκοπό.

Πως να πετώ;

Τρέχει το δάκρυ

σαν ποταμός

και η σοφία

αυτοσκοπός.

Από τη γνώση

σαν στεναγμός

πηγαίνει

η αγάπη

ίσια στο φως.

Σαν πεταλούδα

απ' τη χαρά της

πάντα

πορεύεται

με τα φτερά της.

Αγάπη Σπαθάρα

17/09/2020

(φωτογραφία της Ελένης μου)

Τα "αθέατα" τείχη της Κρανιάς

 

Της Δήμητρας Σαρακατσάνου- Παπαγιάννη,

Η διαμόρφωση της κοινότητας της Κρανιάς αποτελεί απόφαση ορισμένων ανθρώπων να ζήσουν από κοινού σ’ ένα χώρο τον οποίο επέλεξαν να διαμορφώσουν δομώντας τον, βασιζόμενοι κυρίως στη θεμελιώδη ανάγκη προστασίας τους από τους περιορισμούς που έθετε το φυσικό περιβάλλον. Ο τρόπος με τον οποίο οργανώθηκε η κοινότητα είχε άμεση σχέση με τις δυνατότητες που προσέφερε το φυσικό περιβάλλον, είχε όμως σχέση και με την προοδευτικότητα αυτών των ανθρώπων. Οι Κρανιώτες δεν κάμφθηκαν από το άγονο του τοπίου και από τους φυσικούς καταναγκασμούς, αντίθετα κατάφεραν να ελέγξουν στο έπακρο τη φύση. Όλα αυτά διαμέσου της εργασίας η οποία με τη σειρά της «γέννησε» στο χώρο σχέσεις παραγωγικές και κατά συνέπεια κοινωνικές, καθιστώντας τον οικισμό όχι απλώς ένα δομημένο χώρο που αποσκοπεί στην προστασία του ανθρώπου από τη φύση, αλλά ένα σύνθετο οργανισμό που συναιρεί τις οικονομικές, τις κοινωνικές, τις πολιτισμικές ακόμη και τις πολιτικές λειτουργίες.

Όμως η ανθρώπινη θέληση για πρόοδο δεν αρκούσε, η συνύπαρξη των Κρανιωτών με τη φύση, με το υπεράνθρωπο, απαιτούσε τη συναίνεση και προστασία του «Θεϊκού». Το φυσικό τοπίο που περιβάλλει το χωριό έπρεπε να οριοθετηθεί και να καθαγιαστεί για να «ημερεύσει». Έτσι, με τον καιρό δημιουργήθηκαν τα εξωκλήσια που σημαδεύουν τον τόπο και τον ονοματίζουν με το όνομα του Αγίου. Ο Άγιος Ιωάννης στα βόρεια, η Αγία Τριάδα στα νότια, ο Άγιος Παντελεήμονας στα δυτικά, ο Προφήτης Ηλίας στα ανατολικά και ο Άγιος Αθανάσιος βορειοανατολικά δημιουργούν έναν κύκλο καθαγιασμένο, ένα αθέατο «τείχος» που θωρακίζει την κοινότητα αποτρέποντας κάθε κακό και μιαρό. Άγιοι που συνδέονται άμεσα τόσο με τις γεωργοκτηνοτροφικές εργασίες του χωριού, όσο και με τις ηθικές αξίες που πρέπει να καθορίζουν την συνύπαρξη των κατοίκων. Τα ξωκλήσια λοιπόν, σημαδεύουν τα όρια του οικισμού, ορίζουν με άλλα λόγια τις διαστάσεις του μήκους και του πλάτους. Ο οικισμός, όμως, είναι τρισδιάστατος γιατί τα σπίτια έχουν και ύψος. Έτσι, το όριο του ύψους του χωριού έρχεται να ορίσει ένα σημάδι που ανήκει και αυτό στον τομέα του θείου και δεν είναι άλλο από την εκκλησία του χωριού, Άγιος Δημήτριος, και συγκεκριμένα ο σταυρός της εκκλησίας.

Τα «τείχη» όμως δεν είναι αιώνια και ακλόνητα, γι’ αυτό και οι Κρανιώτες φροντίζουν κάθε χρόνο την ημέρα των Θεοφανίων να ανανεώνουν την θεϊκή εύνοια ώστε να συντηρείται η ισχύ τους. Έτσι, ανήμερα της γιορτής των Φώτων μέσω μιας τελετουργικής πομπής, τα Σίχνα, περιφέρονται οι καθαγιασμένες εικόνες της εκκλησίας του χωριού από το ένα ξωκλήσι στο άλλο διαγράφοντας την κυκλική πορεία των αθέατων «τειχών». Νιώθοντας πλέον ασφαλείς οι κάτοικοι του χωριού αναπτύχθηκαν διαμορφώνοντας σε βάθος χρόνου μία δική τους ιδιαίτερη ταυτότητα, με κύρια χαρακτηριστικά την προοδευτικότητα και την αναζήτηση νέων δυνατοτήτων όπου και αν δραστηριοποιούνται, εντός ή εκτός των «τειχών». Χαρακτηριστικά που σχετίζονται άμεσα με τις δυσκολίες που καλούνται κάθε φορά να υπερβούν. Αυτήν την ιδιαίτερη ταυτότητά προσπαθούν να συντηρήσουν και να παραδώσουν στις νεότερες γενιές, μέσω των έξεων και των εθίμων όπως αυτό των Σίχνων, προωθώντας τη μοναδικότητα και την ενότητα, σε μια εποχή όπου η παγκόσμια διάχυση είναι αναπόφευκτη σε πολλά επίπεδα μεταξύ αυτών και του πολιτισμικού.

Η Δήμητρα Σαρακατσάνου - Παπαγιάννη είναι Πολιτισμολόγος

Φωτογραφία: Βασίλης Τζήκας

Τα Σίχνα και το Γαϊτανάκι στην Κρανιά Ελασσόνας

 

Η πομπή των Σίχνων στο ξωκλήσι του Αι - Γιάννη στην Κρανιά

Θεοφάνεια ή Φώτα ξημερώνει αύριο στον Ορθόδοξο κόσμο κατά το Γρηγοριανό Ημερολόγιο. "Σήμερα τα Φώτα και ο Φωτισμός και χαρές μεγάλες και Αγιασμός..." τραγουδούν μικροί - μεγάλοι στην ελληνική επαρχία. Τα Θεοφάνεια είναι η πρώτη γιορτή του χρόνου και γι' αυτό είναι και η πιο παλιά που γιορτάζονταν από τα πρώτα ήδη εκκλησιαστικά χρόνια, όπου μαζί της ήταν ενωμένα και τα Χριστούγεννα, ως μια γιορτή.

Στην Κρανιά Ελασσόνας γιορτάζεται με ιδιαίτερη λαμπρότητα η μεγάλη εορτή των Φώτων με τη συμμετοχή όλων των πιστών του χωριού. Η εορτή ξεκινάει το πρωί με την πανηγυρική θεία Λειτουργία του Μ. Βασιλείου και με τη χορωδία των γυναικών, αλλά και σύσσωμο το εκκλησίασμα να ψάλλουν το απολυτίκιο της ημέρας: "Εν Ιορδάνη βαπτιζομένου σου Κύριε...".

Λίγο πριν την απόλυση της θείας Λειτουργίας και βέβαια πριν την τέλεση του Μεγάλου Αγιασμού ο ιερέας εξέρχεται του Ιερού Βήματος μπροστά στην Ωραία Πύλη και από εκεί θέτει σε δημοπρασία πρώτα τον Σταυρό, μετά την εικόνα της  Βάπτισης του Κυρίου, κατόπιν την εικόνα του Ιωάννου του Προδρόμου και στη συνέχεια τις δεκάδες των εικόνων άλλων αγίων, τηρώντας έτσι ένα έθιμο πολλών χρόνων που ανάγεται ίσως και στα χρόνια του Βυζαντίου ακόμα.

Σε κάποια από τις τελευταίες χρονιές ο ιερέας πρότεινε δημόσια στο εκκλησίασμα της Κρανιάς να μη γίνεται αυτή η ιδιότυπη δημοπρασία, ωστόσο οι πιστοί απάντησαν πως "έτσι το βρήκαμε, έτσι και θα το αφήσουμε" και βεβαίως ο ιερέας υπάκουσε στη θέληση του λαού της ενορίας.

Μετά λοιπόν τη δημοπρασία του Σταυρού και των εικόνων και προπορευομένου του Σταυρού η λιτανεία εξέρχεται του ναού λέγοντας ρυθμικά και συνεχώς το "Κύριε ελέησον" και αφού κάνουν με ταχύ βηματισμό τρεις φορές τον κύκλο του κεντρικού ναού του Αγίου Δημητρίου κατόπιν με πιο γρήγορο βηματισμό, σχεδόν τρέχοντας, η πομπή κατευθύνεται στα κοντινά ξωκλήσια του χωριού, τον Αι Γιάννη, τον Αι Κωνσταντίνο, τον Αι Παντελεήμονα, την Αι Τριάδα, τον Αι Λιά και τέλος τον Άι Θανάση, για να κατηφορίσουν στην κεντρική εκκλησία και πάλι, στον πολιούχο Άγιο Δημήτριο, όπου κλήρος και λαός περιμένουν τον Σταυρό με τον οποίο θα τελέσουν τον Μεγάλο Αγιασμό των υδάτων εξωτερικά του ναού στο "χαγιάτι", που λέγαν οι παππούδες μας, αν ο καιρός το επιτρέπει ή διαφορετικά μέσα στο ναό. Δύο ώρες περίπου διαρκεί η διαδρομή αυτή που μετριέται συνολικά σε κάποια χιλιόμετρα. Οι καμπάνες ηχούν χαρμόσυνα με την έλευση του Σταυρού και των εικόνων και "άρχεται ο Μέγας Αγιασμός..." σε κολυμβηθράκι, όπου ήδη έχει ετοιμασθεί γι' αυτό το μεγάλο γεγονός.

Αυτή η ιδιότυπη "ιεροτελεστία" που σας περιγράψαμε, η δημοπρασία δηλαδή,

Μάξιμος σε Σταϊκούρα: Χωρίς επίδομα θέρμανσης κινδυνεύουν να μείνουν κάτοικοι σε Κρανιά και Λιβάδι Ελασσόνας

 

Τον κίνδυνο να μείνουν χωρίς επίδομα θέρμανσης όσοι καίνε ξύλα ή πέλετ σε ορεινά χωριά, είτε γιατί υπερβαίνουν το πληθυσμιακό όριο των 2.500 κατοίκων, είτε για αδυναμίες του συστήματος ηλεκτρονικών αιτήσεων, επισημαίνει ο βουλευτής Λαρίσης της Νέας Δημοκρατίας κ. Μάξιμος Χαρακόπουλος στον υπουργό Οικονομικών κ. Χρήστο Σταϊκούρα.

Ο Θεσσαλός πολιτικός, που έγινε αποδέκτης παράπονων, σε ερώτησή του υπογραμμίζει ότι «η επέκταση, από φέτος, της χορήγησης του επιδόματος θέρμανσης και σε πολίτες που καταναλώνουν καυσόξυλα ή βιομάζα (πέλετ) χαιρετίστηκε από τους κατοίκων των ορεινών περιοχών της χώρας.

Ωστόσο, με την έναρξη της διαδικασίας υποβολής των ηλεκτρονικών αιτήσεων, όπως προβλέπεται στην απόφαση για τη χορήγηση του επιδόματος θέρμανσης για τη χειμερινή περίοδο 2020/2021 (ΦΕΚ Β 5576/2020), διαπιστώνονται αδικίες και προβλήματα που προκαλούν τις διαμαρτυρίες των δικαιούχων. Σε ορεινά κεφαλοχώρια, όπως η Κρανιά Ελασσόνας, όσοι καίνε καυσόξυλα για τη θέρμανσή τους δεν μπορούν να είναι δικαιούχοι του επιδόματος, λόγω του πληθυσμιακού “κόφτη” των 2.500 κατοίκων που προβλέπεται στη σχετική απόφαση. Με βάση την τελευταία απογραφή του 2011, στο χωριό διαμένουν 2.730 κάτοικοι, οπότε ο οικισμός δεν είναι επιλέξιμος για τη χορήγηση επιδόματος θέρμανσης σε όσους καταναλώνουν καυσόξυλα. Επειδή, όμως, η χρήση καυσόξυλων αποτελεί παραδοσιακά βασικό τρόπο θέρμανσης, οι κάτοικοι νιώθουν ότι τιμωρούνται, αντί να επιβραβεύονται, από την πολιτεία επειδή κρατούν ζωντανό το χωριό τους.