Ένα σχόλιο με αφορμή το "εκκλησιαστικό" της Κρανιάς

Με αφορμή το "εκκλησιαστικό" θέμα που δημιουργήθηκε τις προάλλες στο χωριό μας θα ήθελα να εκφράσω την άποψή μου τώρα που "κάθισε η σκόνη" των γεγονότων. Προσωπικά λοιπόν δεν θα προβώ στην απονομή ή όχι του δικαίου για τον κάθε άνθρωπο. Αυτό είναι δουλειά του Θεού που γνωρίζει τα εσώψυχα του κάθε προσώπου. Πιστεύω όμως ότι ο καθένας είναι υπεύθυνος για τις πράξεις του και τελικά στη συνείδηση του καθενός, αλλά και στη λαϊκή συνείδηση κατοικεί η αλήθεια, έστω κι αν ο εγωισμός μας και φόβος που αυτός εκλύει πολλές φορές δεν μας αφήνει να εκφράσουμε αυτήν την...πνιγμένη αλήθεια.

Θα προβούμε λοιπόν σε κάποιες θεολογικές παρατηρήσεις γενικές θα λέγαμε, αλλά καίριες θεολογικά, αφού βασίζονται στην ίδια την Παράδοση της Εκκλησίας. Επιπλέον, θα είναι γενικές οι παρατηρήσεις αυτές διότι τέτοιου είδους θέματα και άλλα πολλά ταλανίζουν κατά καιρούς τις περισσότερες ανά τον κόσμο ενορίες και δεν είναι αποκλειστικό "προνόμιο" μόνο του τόπου μας.

Καταρχήν, όπως είναι γνωστό, το χωριό μας είχε "εκκλησιαστικό" θέμα για πολλά χρόνια και όχι μόνο φέτος. Ο λαός της Κρανιάς - με τα λάθη του και αυτός - επέδειξε αξιοζήλευτη υπομονή. Σε τέτοια προβλήματα τρία είναι τα μέρη που συνήθως εμπλέκονται: Τοπική ηγεσία της Εκκλησίας, οι ιερείς της ενορίας και ο λαός.

Η εκάστοτε ηγεσία της Εκκλησίας έχει την αποκλειστική διαχρονική ευθύνη για όλους τους ιερείς που χειροτονεί. Η ανίχνευση των λόγων που οδηγούνται υποψήφιοι ιερείς στην απόφαση να υπηρετήσουν τον ΛΑΟ από τη θέση του ιερέως ανήκει στην ευθύνη του εκάστοτε και εκασταχού επισκόπου.

Ο καθένας που προσέρχεται στην ιεροσύνη είναι ανάγκη να γνωρίζει - εντός του - καταρχήν τον λόγο ή τους λόγους για τους οποίους προσέρχεται στην ιεροσύνη. Αν πλησιάζει το Μυστήριο της
Ιεροσύνης για να προσφέρει στον λαό, τότε όλοι καταλαβαίνουμε ότι αυτός ο άνθρωπος βρίσκεται στον ορθό δρόμο. Και σαφώς δεν ζητάμε από τους ιερείς να είναι τέλειοι, αφού μόνο ο Θεός είναι τέλειος. Μπορούν όμως οι ιερείς να είναι ένα τουλάχιστον "σκαλοπάτι" πιο πάνω - πνευματικά - από τους άλλους ανθρώπους. Αν δεν είναι πιο πάνω και είναι έστω ένα "σκαλοπάτι" πιο κάτω τότε, κατά τη γνώμη μας, υπάρχει σαφέστατο πρόβλημα στην αποστολή του ιερέως στον κόσμο. Δεν μπορεί για παράδειγμα να αποτελεί σκοπό της ιεροσύνης η αποκλειστική φροντίδα για την κάλυψη των βιοτικών αναγκών ή ενίοτε ο πλουτισμός ή "η ιερατική καριέρα". Ο Όσιος Παΐσιος ο Αγιορείτης έλεγε ότι «σήμερα οι άνθρωποι θέλουν δυο πράγματα από τον Ιερέα: να είναι αφιλοχρήματος και να έχει αγάπη. Όταν οι άνθρωποι βρουν αυτά σε έναν ιερέα, τον θεωρούν άγιο και τρέχουν στην Εκκλησία• και αφού τρέχουν στην Εκκλησία, σώζονται. Μετά συγκαταβαίνει ο Θεός και σώζει και τον ιερέα» (1). Ο σκοπός λοιπόν της ιεροσύνης είναι ένας και το λέει η πίστη της Εκκλησίας και όλοι οι Πατέρες και Άγιοι της Εκκλησίας: είναι η διακονία του λαού του Θεού. Όλα τα υπόλοιπα δεν είναι σκοποί της ιεροσύνης. Άλλωστε, ας μη λησμονούμε ότι στο χώρο της Ορθοδοξίας οι Άγιοι πρώτα εμπεδώνονται στη συνείδηση του λαού ως Άγιοι και μετά η επίσημη διοίκηση της Εκκλησίας θέτει τη σφραγίδα της. Τόση αξία δίνεται από την Εκκλησία στην συνείδηση του λαού. Υπό αυτήν μάλιστα την έννοια δεν θα πρέπει να παρακάμπτεται η συνείδηση και η θέληση του λαού του Θεού.

Ωστόσο όμως, και ο λαός θα πρέπει να είναι προσεκτικός απέχοντας από πρακτικές "καλοθελητισμού", "εκκλησιαστικού κουτσομπολιού" και "οπαδοποίησης". Ο λαός είναι (ή πρέπει να είναι) πιστός λαός και όχι "οπαδός" λαός. Η πίστη ενώνει και δε διχάζει! Δεν υπάρχει κανένας χωρισμός είτε θρησκευτικός είτε πολιτικός είτε κοινωνικός ή οτιδήποτε άλλο ανάμεσα στο λαό του Θεού. Ο λαός όμως χρειάζεται τον ηγέτη του, αλλά και ο ηγέτης τον λαό του. Ο "ένας" τους "πολλούς" και "οι πολλοί" τον "ένα". Ο ιερέας έχει για οικογένειά του όλους τους ενορίτες χωρίς καμία εξαίρεση και τους δείχνει συνεχώς την αγάπη του έμπρακτα. Οικογένεια του κάθε ιερέα δεν είναι μόνο η οικογένειά του, αλλά όλη η ενορία. Το ίδιο και η ενορία αναγνωρίζει στο πρόσωπο του ιερέα τον πνευματικό της πατέρα. Όλοι οι ενορίτες είναι ανάγκη έμπρακτα να δείχνουν την αγάπη τους για τον πνευματικό τους πατέρα.

Όλα τα παραπάνω, αγαπητοί συμπατριώτες/τισσες, φίλες και φίλοι, δεν τα λέω εγώ, αλλά η πίστη μας και δυστυχώς όπως φαίνεται για πολλούς από εμάς δεν είναι αυτονόητα. Ας κάνουμε όλοι μας λοιπόν, την οδυνηρή (αφού ο εγωισμός μας μάς θέτει εμπόδια) αυτοκριτική μας, πρώτα οι ποιμένες και μετά και οι ποιμενόμενοι. Άλλωστε, αυτό σημαίνει ηγέτης: είναι αυτός που δείχνει τον δρόμο. Ας μη βιαστούμε να ρίξουμε την ευθύνη στη μια ή στην άλλη πλευρά. Ας μάθουμε όλοι μας να βλέπουμε τα πράγματα σφαιρικά και ο καθένας να αναλαμβάνει τις ευθύνες που του αναλογούν. Ας σκεφτούμε ο καθένας το δικό του λόγο και τη δική του πράξη και πόσο τελικά ο καθένας και η καθεμιά λειτουργεί για το κοινό καλό ή για τον εαυτό του, αλλά και πόσο οι πράξεις και τα λόγια του καθενός δρουν στην κοινωνία θετικά ή αρνητικά.

«Σαν συναντήσεις έναν ιερέα και έναν Άγγελο θα χαιρετήσεις πρώτα τον ιερέα και μετά τον Άγγελο», γράφει το Γεροντικό. Και αυτό γιατί μόνο τα χέρια του ιερέα τελούν Θεία Ευχαριστία προς τον Θεό και αγγίζουν τον άκτιστο Υιό του Θεού, τον οποίο κατόπιν κοινωνούν όλοι οι πιστοί από το ίδιο Ποτήριο της Ζωής. Αυτήν την τελευταία φράση του Γεροντικού ας τη συνειδητοποιήσουν όλοι οι ιερείς και όλοι οι πιστοί. Σεβασμός στους ιερείς, αλλά και οι ιερείς να γίνονται θυσία για τους ανθρώπους. Άλλωστε, Πρώτος ο Χριστός έπλυνε τα πόδια των μαθητών Του για να τους δείξει ακριβώς ότι αυτός που θέλει να είναι πρώτος πρέπει να είναι τελευταίος και ταπεινότερος όλων. Στην Εκκλησία - και Εκκλησία είμαστε όλοι όσοι είμαστε βαπτισμένοι - δεν υπάρχουν (ή δεν πρέπει να υπάρχουν) θέσεις εξουσίας, αλλά μόνο και αποκλειστικά "θέσεις" θυσίας. Δεν κάνω κήρυγμα! Αυτή είναι η πίστη μας! Είναι δικαίωμα του καθενός να τη δέχεται ή όχι, αλλά είναι και υποκρισία να μην τη δέχεται στην πράξη ( ενν. την πίστη), αλλά να τη διακηρύττει. Ο Χριστός τους υποκριτές έκρινε, τους αμαρτωλούς τους αγάπησε!

Καλή Σαρακοστή σε όλους! 

Χρήστος Γκουνέλας

Θεολόγος

(1) Ιερομονάχου Γρηγορίου, Η Ιερωσύνη, Ιερόν Κουτλουμουσιανόν Κελλίον Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου, Άγιον Όρος 2013, εκδ. Α', σελ. 66.