Οι Κρανιώτες του Θεσσαλικού Ημερολογίου

Εδώ και πάρα πολλά χρόνια, αγαπητοί φίλοι και συμπατριώτες, εκδίδεται από τον ακούραστο ερευνητή της ιστορίας μας κ.Κώστα Σπανό το "Θεσσαλικό Ημερολόγιο". Σε όλα αυτά τα χρόνια (από το 1980) της κυκλοφορίας του "Θεσσαλικού Ημερολογίου" έχουν γραφτεί στις σελίδες του μια πλειάδα ερευνητικών άρθρων που αφορούν την ιστορία της Θεσσαλίας από τα αρχαϊκά χρόνια έως και τα νεότερα. Δεκάδες είναι και οι συνεργάτες - αρθρογράφοι του "Θεσσαλικού Ημερολογίου" ανάμεσα στους οποίους βρίσκονται και τέσσερις συμπατριώτες μας: ο Παύλος Λάλος, συνταξιούχος δημοσιογράφος, ο Γιώργος Μπαλής, αστυνομικός ε.α., ο Γιώργος Μπλάντας, συνταξιούχος ιδ. υπάλληλος, και ο Χρήστος Γκουνέλας, θεολόγος - καθ. μουσικής . Συμπατριώτης μας επίσης είναι και ο εκδότης του "Θεσσαλικού Ημερολογίου", ο οποίος κατάγεται από τη Δεσκάτη Γρεβενών. Τα θέματα με τα οποία καταπιάστηκαν κατά καιρούς οι Κρανιώτες συνεργάτες του "Θεσσαλικού Ημερολογίου" είναι τα εξής:

ΓΚΟΥΝΕΛΑΣ ΧΡΗΣΤΟΣ

   1) Μία αναφορά του ηγουμένου Αλυπίου προς το Εκτελεστικό Σώμα για τα φορολογικά της Μονής του Ευαγγελισμού της Σκιάθου (16.4.1825), 66 (2014) 91-96.

   2) Τέσσερες επιστολές του Αλυπίου, ηγουμένου της Μονής του Ευαγγελισμού της Σκιάθου προς τον Ιωάννη Κωλέττη (31.10.1826-6.1.1827), 67 (2015) 155-160.

ΛΑΛΟΣ  ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΣ

   1) Καλογεράκι· ένας διαλυμένος οικισμός του Λουτρού, 28 (1995) 156.

ΛΑΛΟΣ  ΠΑΥΛΟΣ

   1) Το μοναστήρι της Παλιοκαρυάς [της Ελασσόνας], 4 (1983) 49-60.

   2) Η επιγραφή του τέμπλου της Παλιοκαρυάς, 5 (1983) 113-114.

   3) Το μοναστήρι της Παλιοκαρυάς. Συμπλήρωμα - επίλογος, 9 (1986) 60-64.

   4) Δικαστικοί αγώνες της Μονής Παλιοκαρυάς με κατοίκους της Κρανιάς, 10 (1986) 229-230.

   5) Μία αναφορά Ελασσονιτών προς τον πατριάρχη στα 1780, 11 (1987) 3-6.

ΜΠΑΛΗΣ ΓΙΩΡΓΟΣ

   1) Δύο ομολογίες πώλησης κτημάτων στη Μονή του Δουσίκου (1786, 1789), 63 (2013) 261-264.

   2) Δύο ομολογίες πώλησης κτημάτων Ελλήνων σε έναν Αλβανό Αργυροκαστρίτη, 1814, 64 (2013) 157-160.

   3) Η ενοικίαση ενός αμπελοχώραφου της Μονής του Ευαγγελισμού της Σκιάθου το 1806, 65 (2014) 125-128.

   4) Δύο αφιερώσεις Ξυλοπαροικιωτών στη Μονή του Δουσίκου (10.2.1795, 20.1.1799), 66 (2014) 156-160.

   5) Δύο ομολογίες πώλησης κτημάτων κατοίκων της Πόρτα-Παναγιάς στη Μονή του Δουσίκου (1789, 1796), 67(2015) 319-323.

ΜΠΛΑΝΤΑΣ   ΓΙΩΡΓΟΣ

  1) Παλαιοχριστιανικά ευρήματα στο Λουτρό της Ελασσόνας, 3 (1982) 79-81.

  2) Επιγραφές από το Λουτρό της Ελασσόνας, 4 (1983) 138-139.

  3) Τέσσερα ανέκδοτα οθωμανικά έγγραφα από την Κρανιά και το Λουτρό της Ελασσόνας (1802-1803, 1844-1908), 58 (2010) 353-366.

   4) Ένα πωλητήριο κτημάτων στον Ευαγγέλισμo της Ελασσόνας από αλβανούς κατόχους, 10.7.1924, 60 (2011) 243-250.

   5) Είκοσι ενθυμήσεις από βιβλία της Μονής Παλιοκαρυάς (1811-1924), 61 (2012) 97-106.

   6) Ανέκδοτα έγγραφα για τον Παναγιώτη Νίκου Τσάρα, 63 (2013) 145-161.

   7) Ένα μισθωτήριο της Αχελινάδας Καλαμπάκας, τσιφλίκι της Μονής Παλιοκαρυάς, 1886, 64 (2013) 257-264.

   8) Έξι επιστολές για την ενίσχυση της οικογένειας του Νικολού Στουρνάρη (7.11.1827-11.4.1828), 65 (2014) 337-348.

   9) Ο Σωτ. Στράτος δερβέναγας του Δομοκού. (Το μπουγιουρντί του βαλή των Τρικάλων, 1830). Παράπονα των Αγραφιωτών εναντίον του (1831-1832), 66 (2014) 25-32.

   10) Τέσσρες ανέκδοτες επιστολές του Νικαιώτη Παϊσίου των Θηβών (1822-1827, 1844), 67 (2015) 327-336. 

 Μέσα από τις σελίδες του "Ημερολογίου" έχουν αναδειχθεί σημαντικές και πολυποίκιλες πτυχές της Θεσσαλικής ιστορίας γεγονός που οδήγησε την Πολιτεία δια του Προέδρου της Δημοκρατίας, Κωστή Στεφανόπουλου, να τιμήσει τον εκδότη του "Θεσσαλικού Ημερολογίου" κ.Κώστα Σπανό στην Ακαδημία Αθηνών.

 Αξίζει βεβαίως να επισημάνουμε ότι το "Θεσσαλικό Ημερολόγιο" και ο εκδότης του δέχονται άρθρα και μελέτες από όποιον/α επιθυμεί να ασχοληθεί με την έρευνα της Θεσσαλικής ιστορίας.

Τον προηγούμενο μήνα κυκλοφόρησε ο 67ος τόμος του "Θεσσαλικού Ημερολογίου". Στις 432 σελίδες του περιλαμβάνονται

34 ιστορικές μελέτες και άρθρα, τα οποία καλύπτουν όλα τα θεσσαλικά διαμερίσματα.

Αρχαιολογικά: οι Richard Bouchon - Bruno Helly παρουσιάζουν τις λατρείες και τους βωμούς των αρχαίων Θεσσαλών, ο Αλ. Γαλανούλης, σε μετάφραση και σε 7η συνέχεια, τα αρχαία θεσσαλικά νομίσματα, η Αρ. Παπασταθοπούλου τους καμαροσκεπείς τάφους μακεδονικού τύπου στην αρχαία Θεσσαλία, ο Θόδωρος Παλιούγκας τμήματα ενεπίγραφων αγγείων από τη Λάρισα, ο Λάζαρος Δεριζιώτης τη βασιλική και τον τά-φο του αγίου Αχιλλίου, η Εleonora Santin 5 θεσσαλικά επιγράμματα και ο G. Kriegk τον Πηνειό και τους παραποτάμους του.

Ιστορικά: ο Κώστας Σπανός παρουσιάζει 12 άγνωστες επιστολές της Συντροφίας των Αμπελακίων (1787-1799), ο Βασίλης Κ. Σπανός έναν κώδικα των Μετεώρων με τους γάμους των χωριών της Καλαμπάκας το 1772, οι Levent Kayapinar-Κ. Σπανός τα ιστορικά στοιχεία (1454/1912) της Βατσουνιάς του Μουζακίου, ο π. Νεκτάριος Δρόσος με ιστορικά στοιχεία (1454/55-1593) για την Έλαφο της Αγιάς, ο Δημήτρης Καλούσιος επιγραφές και ενθυμήσεις από τον νομό των Τρικάλων και ο Αλέξανδρος Γρηγορίου το ταξίδι του James John Best στη Θεσσαλία το 1839. Σημαντική είναι η παρουσίαση θεσσαλών αγωνιστών του 1821 από τους συνεργάτες του τόμου Θανάση Δουμακή (έγγραφα του 1828 για ολύμπι-ους αγωνιστές), Αθηνά Ματράκη (4 θεσσαλοί αγωνιστές), Γιώργο Θωμά (4 επιστολές του Ζαγοριανού Μήτρου Μπασδέκη προς τον Κωλέττη, 1826), Γιώργο Δημητρίου (ο Αντ. Μοσχοβάκης από τo Κεραμίδι του Βό-λου), Ντίνα Πατσή (ο Γ. Καραγκούνης Λαρισινός), Αλέξη Γαλανούλη (έγγραφα για τα ορφανά παιδιά του Καραϊσκάκη) και Δημ. Καραμπε-ρόπουλο (η επαναστατικότητα του Ρήγα).

Εκκλησιαστική ιστορία: ο Θωμάς Μπούμπας ασχολείται με την Επισκοπή της Πέτρας, ο Χρ. Γκουνέλας με 4 επιστολές του Αλυπίου (ηγουμένου του Ευαγγελισμού της Σκιάθου, 1826), ο Χαρ. Παπαλουκάς με τον μητροπολίτη της Θεσσαλιώτιδας Ευθύμιο Πλατή, ο Γιώργος Μπλάντας με τον Νικαιώτη Παΐσιο μητροπολίτη των Θηβών, ο π. Κώστας Καλλιανός με τον Καισάριο Δαπόντε και το μοναστήρι στο νησάκι Πιπέρι, ο Γιάν-νης Γκέκας και ο Γιώργος Μπαλής με ιδιοκτησίες της Μονής του Δουσί-κου (1711-1790).

Ονοματολογικά θέματα: ο Νίκος Τάχατος παρουσιάζει τους οικογε-νειάρχες (1810-1819) των χωριών της Ελασσόνας (Τσαπουρνιάς, Φαρμά-κης και Διάβας) και ο Δημήτρης Χαντζής τους άρρενες των Βραγγιανών της Καρδίτσας (1842-1882).

Τέλος, η Γεωργία Τερζούδη παρουσιάζει μία καταγγελία των Μηλιωτών του Βόλου εναντίον των εκμισθωτών της δεκάτης, ο Γιώργος Κλήμος τα σχετικά με την απόκτηση της ελληνικής ιθαγένειας από τους Σαμαριναίους της Καρδίτσας, η Ευαγγελία Σγάντζου 3 τρικεριώτικα πωλητήρια (1753-1755), ο Δημήτρης Μπάρμπας τα πρώτα εμπορικά καταστήματα στην ολύμπια πλευρά των Τεμπών και η Αναστασία Ντανίκα τις αγοραπωλησίες στο Συκούριο (1882-1883, 1892-1893).

[Για πληροφορίες στον εκδότη Κ. Σπανό, 2410-626.016, 6972-460.484 και e-mail: kspanos.thessaliko@otenet.gr].