Το έθιμο της συγχώρησης στην Κρανιά Ελασσόνας

Ο Προφήτης Ηλίας Κρανιάς, όπου κάθε χρόνο, την Καθαρά Δευτέρα, οι Κρανιώτες πετάνε τον χαρταετό τους

Την ερχόμενη Κυριακή το βράδυ στο χωριό μας, την Κρανιά, τηρείται το έθιμο της συγχώρησης. Οι μικρότεροι επισκέπτονται τους μεγαλύτερους (παππούδες, γιαγιάδες, θείους, θείες, νονούς, νονές) για να λάβουν τη συγχώρηση, δηλαδή αφού τους ασπάζονται το χέρι (συνήθως μέσα στην παλάμη υπάρχει και κάποιο χρηματικό ποσό) λένε μεταξύ τους "συγχωρημένα" ("σχουρημένα" στην ντοπιολαλιά μας). Κατόπιν, οι μεγαλύτεροι προσφέρουν ("φιλεύουν") στους νεότερους τυρόπιτα, καθότι αυτή η Κυριακή είναι της Τυρινής, και σύμφωνα με την Παράδοση της Εκκλησίας, η κρεοφαγία σταμάτησε από την προηγούμενη Κυριακή, της Απόκρεω. Είναι δε η τελευταία μέρα κατά την οποία καταλύεται το τυρί και γενικά τα γαλακτοκομικά. 

Όλο αυτό το τελετουργικό της συγχωρήσεως, που τηρείται στο χωριό μας το βράδυ της Κυριακής, έχει τις ρίζες του στον Εσπερινό της Συγχωρήσεως, ο οποίος τελείται το απόγευμα της Κυριακής της Τυρινής, όπου στο τέλος, ο ιερέας, αφού σταθεί στο κέντρο του Ναού, ζητάει συγχώρηση από τους ενορίτες, αλλά και οι ενορίτες από αυτόν και μεταξύ τους. Μέσα από αυτή την πράξη καταδεικνύεται η αξία της μετάνοιας, η οποία θα πρέπει να είναι αληθινή για να έχει και νόημα η νηστεία της Σαρακοστής. Άλλωστε, και οι Φαρισαίοι της εποχής του Χριστού τα τηρούσαν όλα και μάλιστα "κατά γράμμα" (χωρίς όμως το πνεύμα, αλλά και την πράξη της Αγάπης). Ο Χριστός όμως μπήκε στον Παράδεισο με έναν ληστή που μετάνιωσε - ειλικρινά - την έσχατη στιγμή του θανάτου πάνω στον σταυρό. Και όπως ο Χριστός συν-χώρεσε με έναν ληστή, με μια πόρνη, με έναν τελώνη και εισήλθαν μαζί στον Παράδεισο το ίδιο και για μας αποτελεί μοναδική πρόκληση η Σαρακοστή, αλλά και κάθε στιγμή, να συν-χωρέσουμε (να χωρέσουμε μαζί) με τον καθένα και την καθεμιά προσωπικά - χωρίς διαχωρισμούς και διασπάσεις - στην ψυχή, στο μυαλό και, ασφαλώς, στην πράξη.  

Με την έμπρακτη μετάνοια λοιπόν καθαριζόμαστε πνευματικά για να διάγουμε χριστιανικά τη Μεγάλη Τεσσαρακοστή και να φθάσουμε να γιορτάσουμε ενωμένοι και χαρούμενοι την Ανάσταση του Χριστού, αλλά και τη δική μας, την προσωπική Ανάσταση, η οποία περνά από τα πρόσωπα των "άλλων",  των οποιωνδήποτε "άλλων"!

Χρόνια πολλά σε όλους τους φίλους και απανταχού συμπατριώτες! Καλή Σαρακοστή! Και "Σχουρημένα"!

Χρήστος Γκουνέλας

Θεολόγος