Κυκλοφόρησε ο νέος τόμος του Θεσσαλικού Ημερολογίου - Οι Κρανιώτες/τισσες του Θ.Η.

Ο 80ός ΜΕ ΠΛΟΥΣΙΟ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ

Κυκλοφόρησε πριν από λίγες μέρες ο 80ός τόμος του Θεσσαλικού Ημερολογίου που εκδίδει και επιμελείται ο φιλίστωρ και ακάματος ερευνητής της ιστορίας της Θεσσαλίας Κώστας Σπανός. Ο νέος τόμος περιλαμβάνει πλούσια περιεχόμενα που ρίχνουν φως σε άγνωστες στιγμές της Θεσσαλίας και παρουσιάζουν αχαρτογράφητες πλευρές της θεσσαλικής ιστορίας. Αναλυτικά τα περιεχόμενα του 80ού τόμου είναι τα εξής:

ΣΠΑΝΟΣ ΚΩΣΤΑΣ, Εκλογή ενός Μηλιώτη για τη σύναξη των φόρων (17.4.1864).

ΣΠΑΝΟΣ ΒΑΣΙΛΗΣ Κ., Δύο επιστολές του οικ. πατριάρχη Γρηγορίου ΣΤ’ και του Δημητριάδος Ματθαίου για τις οφειλές του πρώην Δημητριάδος Ιωσήφ Γ’ (8.12.1838, 28.2.1839).

ΤΑΧΑΤΟΣ ΝΙΚΟΣ, Μία επιστολή του Ελασσόνας Καλλινίκου προς την Αρχιεπισκοπή (ατασθαλίες μοναχών-μεταφορά κειμηλίων στην Ολυμπιώτισσα, 27.3.1931).

ΤΖΙΑΦΑΛΙΑΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ - HELLY BRUNO (μετ. Κώστας Σαμαράς), Επιγραφές της περραιβικής Τριπολίτιδας. Βασιλικές επιστολές του Δημητρίου Β’ της Μακεδονίας και του Αντιγόνου Δώσωνος, 4ο.

ΘΕΟΔΩΡΟΥ ΑΝΝΑ ΒΑΣ., Οι οικισμοί των Τρικάλων Γοργογύρι και Ξυλοπάροικο στην απογραφή των Οθωμανών του 1454/1455

ΠΑΠΑΝΑΣΤΑΣΟΥΛΗ Γ. Χ., Μία άγνωστη εικόνα της Θεοτόκου Οδηγητρίας από τα θεσσαλικά Αμπελάκια.

KAYAPINAR LEVENT – KAYAPINAR AYSE, Τα Λεχώνια, ο Στρόφυλλος και το Μετόχι στην απογραφή των Οθωμανών του 1506.

ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΓΙΩΡΓΟΣ, Ο Πέτρας Αγαθάγγελος επιβεβαιώνει ένα επιτροπικό της Λιβαδιώτισσας Γιάννως Βασιλείου Μόσχη (15.4.1857).

ΠΟΥΛΙΑΝΙΤΗΣ ΚΩΣΤΑΣ, Δέκα μοιρολόγια από τη Χρυσαυγή των Τρικάλων.

ΔΙΑΜΑΝΤΑΚΟΣ ΝΙΚΟΣ, Ιωάννης Μυλωνόπουλος από το Πουρί της Μαγνησίας ευεργέτης του χωριού του και της Κύμης.

ΜΠΑΤΣΙΛΑ ΜΑΡΙΑ, Ο γάμος μιας 14χρονης Τρικαλινής ψυχοκόρης.

RIGO ANTONIO (μετ. Τζίνο Πολέζε), Το χρονικό των Μετεώρων. Η ιστορία των Μονών της Θεσσαλίας μεταξύ 13ου και 16ου αιώνα, 6ο.

ΓΚΑΝΑΤΣΙΟΣ ΑΝΔΡΕΑΣ, Το Φλάμπουρο της Ελασσόνας και ο ναός του Αγίου Νικολάου.

ΦΟΥΡΤΟΥΝΑΣ ΓΙΑΝΝΗΣ, Μία επιστολή προς την Υπερτάτη Βουλή του οπλαρχηγού Τάσου Καρατάσου (27.5.1823).

ΚΛΗΜΟΣ ΓΙΩΡΓΟΣ, Εκκλησιαστική βιβλιογραφία του Νομού Καρδίτσας, 6ο.

ΖΔΑΝΗΣ ΝΙΚΟΣ, Οι θεσσαλικοί οικισμοί στο γεωγραφικό λεξικό του Maximilian Friedrich Thielen (1828).

ΝΑΚΟΥΛΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ, Δύο Θεσσαλοί αγωνιστές του 1821. Ο Βολιώτης Ζαχαρίας Παπαδημητρίου και ο Φαρσαλινός Νικόλαος Αναγνώστη Σκούρτης.

ΤΣΑΚΝΑΚΗΣ ΕΥAΓΓΕΛΟΣ Β., Η Ελασσόνα το 1913 με τη ματιά του εκδότη της Εφημερίδας Μικρά της Λάρισας.

ΠΛΙΑΤΣΙΚΑΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ, Καλαμπάκα. Η ιστορία της πόλης (1880-1950) με βάση το αρχείο του Γυμνασίου.

ΜΠΡΕΝΤΑΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΑΠ., Κάτοικοι ορεινών οικισμών των Τρικάλων σε συμβόλαια του 19ου αιώνα (μέρος β’).

ΤΣΑΡΑΠΑΤΣΑΝΗΣ ΘΕΟΔΩΡΟΣ, η Μεγάρχη των Τρικάλων την περίοδο 1454/1455-1883.

ΒΑΡΑΚΛΙΩΤΟΥ ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΤΡΙΑΝΤ., Η θεσσαλική Ερέτρια. Ιστορική αναδρομή.

ΠΑΠΑΜΙΧΑΑΗΛ ΑΝΤΩΝΗΣ, Μία επιλογή πασχαλιάτικων τραγουδιών της Φανερωμένης των Τρικάλων.

ΣΤΕΦΑΝΗΣ ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ, Η πώληση 887 στρεμμάτων από τους κληρονόμους του Σόλωνα Ζωγράφου στη Γελάνθη του Μουζακίου (26.4.1920).

ΚΑΛΟΥΣΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ Γ., Τρικαλινά Σύμμεικτα ΜΗ’.

ΓΚΕΚΑΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΑΠ., Τα γυναικεία βαπτιστικά ονόματα της Οξυάς Καρδίτσας (19ος-μέσα του 20ού αι.).

ΜΠΑΡΤΣΩΚΑ ΑΓΑΘΗ, Τα δρεπάνια της θεσσαλικής νεολιθικής. Η περίπτωση της Μαγούλας Μπελίτσι.

ΜΠΡΟΥΖΑΣ ΚΩΣΤΑΣ, Ένα δανειστικό με υποθήκη για τον αλιακά της Φανερωμένης των Τρικάλων.

ΣΤΑΜΟΥΛΗΣ ΓΙΩΡΓΟΣ Κ., Το Καταφύλλι (Σελιπιανά) της Αργιθέας στα χρόνια της Τουρκοκρατίας.

ΚΑΡΑΜΠΕΡΟΠΟΥΛΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ, Ο Ύμνος Πατριωτικός του Ρήγα Βελεστινλή. Ανάλυση.

ΠΑΤΣΗ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΑ, Τα εγκαίνια του σιδηροδρομικού σταθμού του Βόλου (24.4.1884).

ΜΠΟΥΜΠΑΣ ΘΩΜΑΣ, Ενθυμήσεις, ενοικιαστήρια και ομόλογα εκ του ναού της Παναγίας Τσαριτσάνης. Β’, Ενοικιαστήρια-συμφωνητικά 3ο.

ΒΟΓΙΑΣ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ, Η καταγωγή των Βογαίων της Καρίτσας από τη Μητζέλα του Πηλίου.

ΜΠΑΛΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ, 19 ανέκδοτα έγγραφα της Ολυμπιώτισσας (1802-1891).

ΠΛΑΤΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ – ΒΛΑΧΟΥ ΒΑΣΙΛΙΚΗ, «Ανοιχτό Σχολείο» και Επιχειρηματικότητα. Η περίπτωση του Σχολικού Συνεταιρισμού του Β’ Δημ. Σχολείου Λιβαδίου Ελασσόνας (1961-1974).

ΚΑΤΣΑΡΑΣ ΝΙΚΟΣ, Τα τοπωνύμια της Κοκκινόγης Ελασσόνας.

ΦΥΛΛΑΣ ΜΙΧΑΛΗΣ, Η δράση της Εκκλησίας στη Θεσσαλία από την έναρξη του πολέμου του 1940 έως την εισβολή των Γερμανών στην Ελλάδα μέσα από τον θεσσαλικό Τύπο.

ΝΤΑΛΛΑ ΑΘΑΝΑΣΙΑ, Περιλήψεις των εγγράφων του αρχείου του συμβολαιογράφου της Λάρισας Αναστασίου Φίλιου (11.11.1881-31.12.1882), 5ο (1-19 Μαΐου 1882).

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΩΝ ΝΕΩΝ ΒΙΒΛΙΩΝ.

Οι Κρανιώτες/τισσες του "Θεσσαλικού Ημερολογίου"

Το "Θεσσαλικό Ημερολόγιο" εκδίδεται από το 1980 από τον ακούραστο ερευνητή της ιστορίας μας Κώστα Σπανό. Σε όλα αυτά τα χρόνια της κυκλοφορίας του "Θεσσαλικού Ημερολογίου" έχουν γραφτεί στις σελίδες του μια πλειάδα ερευνητικών άρθρων τα οποία αφορούν την ιστορία της Θεσσαλίας από τα αρχαϊκά χρόνια έως και τα νεότερα. Δεκάδες είναι και οι συνεργάτες - αρθρογράφοι, επιστήμονες και ερευνητές, του "Θεσσαλικού Ημερολογίου" ανάμεσα στους οποίους βρίσκονται και οι συμπατριώτες/τισσές μας: Ελευθέριος Λάλος, Παύλος Λάλος, Γιώργος Μπαλής, Σταυρούλα Μπαλή, Γιώργος Μπλάντας, Χριστίνα Μπλάντα, Ντάλλα Αθανασία και ο Χρήστος Γκουνέλας. Συμπατριώτης μας επίσης είναι και ο ίδιος ο εκδότης του "Θεσσαλικού Ημερολογίου", ο οποίος κατάγεται από τη γειτονική Δεσκάτη Γρεβενών. Ειδική δε μνεία αξίζει να κάνουμε στους συμπατριώτες μας Παύλο Λάλο, Γιώργο Μπαλή και ασφαλώς στον μακαριστό Γιώργο Μπλάντα, οι οποίοι συνέγραψαν πλήθος άρθρων μέσω των οποίων αναδεικνύεται η τοπική μας ιστορία και πολιτισμός. Τα θέματα με τα οποία καταπιάστηκαν κατά καιρούς οι Κρανιώτες συνεργάτες του "Θεσσαλικού Ημερολογίου" είναι τα εξής:

ΓΚΟΥΝΕΛΑΣ ΧΡΗΣΤΟΣ

   1) Μία αναφορά του ηγουμένου Αλυπίου προς το Εκτελεστικό Σώμα για τα φορολογικά της Μονής του Ευαγγελισμού της Σκιάθου (16.4.1825), 66 (2014) 91-96.

   2) Τέσσερες επιστολές του Αλυπίου, ηγουμένου της Μονής του Ευαγγελισμού της Σκιάθου προς τον Ιωάννη Κωλέττη (31.10.1826-6.1.1827), 67 (2015) 155-160.

ΛΑΛΟΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΣ

 1) «Καλογεράκι· ένας διαλυμένος οικισμός του Λουτρού», 28 (1995) 156.

 

ΛΑΛΟΣ ΠΑΥΛΟΣ

 1) «Το μοναστήρι της Παλιοκαρυάς [της Ελασσόνας]», 4 (1983) 49-60.

 2) «Η επιγραφή του τέμπλου της Παλιοκαρυάς», 5 (1983) 113-114.

 3) «Το μοναστήρι της Παλιοκαρυάς. Συμπλήρωμα – επίλογος», 9 (1986) 60-64.

 4) «Δικαστικοί αγώνες της Μονής Παλιοκαρυάς με κατοίκους της Κρανιάς», 10 (1986) 229-230.

 5) «Μία αναφορά Ελασσονιτών προς τον πατριάρχη στα 1780», 11 (1987) 3-6.

 6) «Συμβόλαια αγοραπωλησίας του 1882 από Οθωμανούς σε Έλληνες στο Τόιβασι της Λάρισας», 73 (2018) 361-368.

 7) «Ο μουφτής της Ελασσόνας το 1918-1919 και 4 πιστοποιητικά Αλβανών», 77 (2020) 202-206.

 

ΜΠΑΛΗΣ ΓΙΩΡΓΟΣ

 1) «Δύο ομολογίες πώλησης κτημάτων στη Μονή του Δουσίκου (1786, 1789)», 63 (2013) 261-264.

 2) «Δύο ομολογίες πώλησης κτημάτων Ελλήνων σε έναν Αλβανό Αργυροκαστρίτη, 1814», 64 (2013) 157-160.

 3) «Η ενοικίαση ενός αμπελοχώραφου της Μονής του Ευαγγελισμού της Σκιάθου το 1806», 65 (2014) 125-128.

 4) «Δύο αφιερώσεις Ξυλοπαροικιωτών στη Μονή του Δουσίκου (10.2.1795, 20.1.1799)», 66 (2014) 156-160.

 5) «Δύο ομολογίες πώλησης κτημάτων κατοίκων της Πόρτα-Παναγιάς στη Μονή του Δουσίκου (1789, 1796)», 67(2015) 319-323.

 6) «Οι τραυματίες στρατιώτες του ελληνοτουρκικού πολέμου του 1897», 68 (2015) 343-352.

 7) «Η καλλιέργεια αιγυπτιακού βαμβακιού στη Θεσσαλία το έτος 1911», 69 (2016) 354-360.

 8) «Ο επικήδειος λόγος στον Κων. Κούμα και μία επιστολή του Ιακ. Ρώτα προς τον Κων. Οικονόμο (25.3.1836)», 72 (2017) 337-342.

 9) «Ένα έγγραφο ζητείας υπέρ της Μονής του Αγίου Δημητρίου (Βαλέτσικο) της Τσαριτσάνης (1875)»,  73 (2018) 95-96.

 10) «Τριάντα ένα πατριαρχικά έγγραφα προς τη Μονή της Ολυμπιώτισσας (1857-1909)», 74 (2018) 379-406.

 11) «Δύο διαθήκες: α) Του τυρναβίτη ιερομονάχου και ιατρού Ματθαίου (22.1.1800). β) Του Ελασσονίτη Δημητρίου Ράδου (6.1.1831)», 75 (2019) 225-232.

 12) «Ο ηγούμενος της Μονής Αναλήψεως ζητεί τη συγχώνευση των μονών Παλαιοκαρυάς και Αναλήψεως Ελασσόνας. Πληροφορίες για την Μονή της Παλαιοκαρυάς», 76 (2019) 275-278.

 13) «Τα κτήματα της Ολυμπιώτισσας στην πεδιάδα της Ελασσσόνας (1817)», 77 (2020( 151-160.

 14) «Τρία ανέκδοτα έγγραφα της Ολυμπιώτισσας (1760-1798)», 78 (2020) 69-72.

 15) «Περιλήψεις των οθωμανικών εγγράφων της Ολυμπιώτισσας (1716-1899)», 79 (2021) 358-379.

 16) «19 ανέκδοτα έγγραφα της Ολυμπιώτισσας (1802-1891)», 80 (2021) 355-370.

 

 HORTON GEORGE (μετ. Σταυρούλα Γ. Μπαλή)

 

ΜΠΛΑΝΤΑ ΧΡΗΣΤΙΝΑ

 1) «Δύο επιστολές των τσαριτσανιωτών δασκάλων Στεφ. Γ. Φέκα και Αναστ. Ευθ. Τσιούφη (1901, 1903)», 72 (2017) 411-414.

 

ΜΠΛΑΝΤΑΣ  ΓΙΩΡΓΟΣ

 1) «Παλαιοχριστιανικά ευρήματα στο Λουτρό της Ελασσόνας», 3 (1982) 79-81.

 2) «Επιγραφές από το Λουτρό της Ελασσόνας», 4 (1983) 138-139.

 3) «Τέσσερα ανέκδοτα οθωμανικά έγγραφα από την Κρανιά και το Λουτρό της Ελασσόνας (1802-1803, 1844-1908)», 58 (2010) 353-366.

 4) «Ένα πωλητήριο κτημάτων στον Ευαγγελισμό της Ελασσόνας από αλβανούς κατόχους (10.7.1924)», 60 (2011) 243-250.

 5) «Είκοσι ενθυμήσεις από βιβλία της Μονής Παλιοκαρυάς (1811-1924)», 61 (2012) 97-106.

 6) «Ανέκδοτα έγγραφα για τον Παναγιώτη Νίκου Τσάρα», 63 (2013) 145-161.

 7) «Ένα μισθωτήριο της Αχελινάδας Καλαμπάκας, τσιφλίκι της Μονής Παλιοκαρυάς, 1886», 64 (2013) 257-264.

 8) «Έξι επιστολές για την ενίσχυση της οικογένειας του Νικολού Στουρνάρη (7.11.1827-11.4.1828)», 65 (2014) 337-348.

 9) «Ο Σωτ. Στράτος δερβέναγας του Δομοκού. (Το μπουγιουρντί του βαλή των Τρικάλων, 1830). Παράπονα των Αγραφιωτών εναντίον του (1831-1832)», 66 (2014) 25-32.

 10) «Τέσσερες ανέκδοτες επιστολές του Νικαιώτη Παϊσίου των Θηβών (1822-1827, 1844)», 67 (2015) 327-336.

 11) «Πληροφορίες για τους Τσαραίους. Ανέκδοτα έγγραφα των ολύμπιων αγωνιστών (1825-1844)», 68 (2015) 129-144.

 12) «59 οθωμανικοί τίτλοι ιδιοκτησίας της Μονής Παλαιοκαρυάς», 69 (2016) 153-160.

 13) «Το διαζύγιο της κόρης του Νικοτσάρα Ελένης», 70 (2016) 161-176.

 14) «Δικαστικές διαμάχες της Μονής του Αγίου Δημητρίου  (Βαλέτσικο) της Τσαριτσάνης (1874-1884)», 71 (2017) 65-76.

 15) «Ο Παναγιώτης Νίκου Τσάρας με τους Ολυμπίους της Αταλάντης στο κίνημα της Θεσσαλίας (1835-1837) και στην επανάσταση του 1854», 72 (2017) 225-238.

 

ΝΤΑΛΛΑ ΑΘΑΝΑΣΙΑ

 1) «Η διένεξη της Μητρόπολης Λάρισας με την Αρχιεπισκοπή Δομενίκου και Ελασσόνας για την περιοχή του Τυρνάβου και η σχέση του αγίου Βησσαρίωνα (16ος αιώνας)», 68 (2015) 145-154.

 2) «Kατεδάφιση δύο τζαμιών στη Λάρισα από την Οθωμανική Κοινότητα (10.3.1887, 4.12.1902)», 70 (2016) 383-397.

 3) «Μισθώσεις ακινήτων εκτός της Λάρισας στο συμβολαιογραφικό αρχείο του Αναστασίου Φίλιου (11.11.1881-31.12.1882), 76 (2019) 410-421.

 4) «Περιλήψεις των εγγράφων του αρχείου του συμβολαιογράφου της Λάρισας Αναστασίου Β.. Φίλιου (11.11.1881-2.1.1887)», 75 (2019) 377-397· 77 (2020)331-346· 78 (2020) 230-240· 79 (2021) 380-389.

Αποστολή Ενημέρωσης: Γιώργος Ι. Μπαλής

Πηγή φωτογραφιών και μέρους του κειμένου: Εφημερίδα "Ελευθερία"