"Όπους ιτότι" στην Κρανιά

Από την παρουσίαση του βιβλίου

Στην κατάμεστη από κόσμο αίθουσα του Πνευματικού Κέντρου του ΜΕΣΚΕ στην Κρανιά Ελασσόνας έγινε το περασμένο Σάββατο, 23 Ιουλίου 2016, η παρουσίαση του βιβλίου «χίλιες και μία λέξεις, όπους ιτότι» του Κρανιώτη φιλόλογου Δημήτρη Ι. Θώμου. Η εκδήλωση άρχισε με τους χαιρετισμούς εκπροσώπων του Δήμου Ελασσόνας και των Συλλόγων Κρανιωτών. Επίσης, διαβάστηκε μήνυμα του εκδότη του «Θεσσαλικού Ημερολογίου», Κώστα Σπανού.

Το βιβλίο παρουσίασε με γλαφυρό τρόπο ο ψυχίατρος και φίλος της γλώσσας, Γιώργος Δημητρακόπουλος, ο οποίος έκανε μια εκτενή αναφορά τόσο στα βασικά στάδια εξέλιξης της ελληνικής γλώσσας όσο και στα στοιχεία που συγκροτούν την κρανιώτικη ντοπιολαλιά και αναλύονται με επιστημονική ακρίβεια από τον Δημήτρη Θώμο.

Στη συνέχεια τον λόγο πήρε ο συγγραφέας, Δημήτρης Θώμος, ο οποίος αφού
ευχαρίστησε ονομαστικά όσους και όσες τον βοήθησαν με τον έναν ή τον άλλον τρόπο σε αυτή την προσπάθειά του, κατόπιν, διάβασε αποσπάσματα κειμένων κρανιώτικης ντοπιολαλιάς που περιέχονται στο βιβλίο του.  Στο βίντεο που ακολουθεί μπορείτε να δείτε τον Δημήτρη Θώμο να διαβάζει ένα απόσπασμα από  αφήγηση του Ιωάννου Φακή (από το βιβλίο «Ενθυμήματα ζωής», επιμέλεια Αποστόλου Ι. Φακή, για το οποίο είχαμε κάνει παλιότερα αφιέρωμα και μπορείτε να το δείτε πιέζοντας  εδώ) καθώς επίσης και ένα ποίημα του τραγουδοποιού – με καταγωγή από την Κρανιά - Θανάση Παπακωνσταντίνου, γραμμένο στα κουδαρίτικα ή μαστορκά (κωδικοποιημένη γλώσσα των μαστόρων της Κρανιάς και της ευρύτερης περιοχής) με τίτλο «Το ματσιφτάρι».  Παράλληλα, ο συγγραφέας στην ομιλία του, ετυμολογεί μερικές από τις κρανιώτικες λέξεις που περιέχονται στο βιβλίο του και έχουν τη ρίζα τους στην αρχαία ελληνική γλώσσα.

πιέστε στην εικόνα για να δείτε το βίντεο
Ο Δημήτρης Θώμος ερμηνεύει με μοναδικό και απολαυστικό τρόπο κείμενα κρανιώτικης ντοπιολαλιάς

"Το ματσιφτάρι" 

στίχοι-μουσική:Θανάσης Παπακωνσταντίνου

Στο τέλος ακολούθησε διάλογος με τους παριστάμενους στην εκδήλωση. Τον συντονισμό της εκδήλωσης είχε ο Γραμματέας του Συλλόγου Κρανιωτών Λάρισας & Περιχώρων «Η Ξηροκρανιά» και ιστορικός ερευνητής, Γιώργος Μπλάντας.  Αξίζει να σημειωθεί πως το βιβλίο αποτελεί έκδοση του Συλλόγου Κρανιωτών Λάρισας (με ομόφωνη απόφαση του προηγούμενου Προεδρείου και συνέχεια της τωρινής σύνθεσης), «Η Ξηροκρανιά», στον οποίο παραχώρησε εξολοκλήρου τα δικαιώματα ο συγγραφέας. Πρόκειται για μια πραγματικά αξιέπαινη προσφορά από τον μάχιμο φιλόλογο Δημήτρη Θώμο, προς τον Σύλλογο και τη γενέθλια γη.

Το βιβλίο αριθμεί 333 σελίδες και περιέχει συνολικά 123.456 λέξεις, ενώ το εμπροσθόφυλλο εικονίζει την "Αλετροπόδα" (αστερισμός του Ωρίωνα). Στο χωριό μας ήταν και είναι γνωστή ως "αλιτρουπόδα" ("άλετρον" και "πους" - λόγω του σχήματός της - κατά την ετυμολογία του συγγραφέα). Από τη θέση και το ύψος της "αλιτρουπόδας" μπορούν οι τσοπάνηδες να υπολογίσουν την ώρα κατά προσέγγιση, μετά τα μεσάνυχτα. Το ",αα'" που υπάρχει στο εμπροσθόφυλλο είναι το χίλια ένα/μια σύμφωνα με την αριθμητική γραφή της αρχαίας ελληνικής γλώσσας. Ενώ, ο συμβολισμός του "χίλιες και μία" παραπέμπει τόσο στη συνέχεια όσο και στην πολλαπλότητα και την ολότητα. Διακρίνουμε έτσι (αριθμός σελίδων του βιβλίου, αριθμός λέξεων κλπ) την σχέση με την αρμονία των αριθμών που έχει ο συγγραφέας, αλλά και το "παιχνίδι" που παίζει μαζί τους.  Στο οπισθόφυλλο ο αναγνώστης θα βρει το βιογραφικό του συγγραφέα.
Τέλος, να αναφέρουμε πως το βιβλίο θα παρουσιαστεί το Φθινόπωρο και στη Λάρισα. Ενώ, μετά από πρόταση του Προέδρου του Συλλόγου Κρανιωτών της Αθήνας, Νίκου Μαγκούτα, προς τον συγγραφέα, το βιβλίο θα παρουσιαστεί και στην Αθήνα.
Το βιβλίο διατίθεται από τον Σύλλογο Κρανιωτών Λάρισας & Περιχώρων, "Η Ξηροκρανιά".

Χρήστος Γ. Γκουνέλας

Θεολόγος