Το έθιμο του κλήδονα στην Κρανιά. Λαογραφία, ποίηση, μουσική

Κρανέα Ελασσόνας 1935

Αύριο 24 Ιουνίου η Εκκλησία τιμά το Γενέσιον του Αγίου Ιωάννου του Προδρόμου και ανέκαθεν στο χωριό μας, την Κρανιά, αλλά και σε πολλές περιοχές της Ελλάδας τηρείται το έθιμο του Κλήδονα, όπως άλλωστε θα τηρηθεί και φέτος στο χωριό μας.

Στη συνέχεια φίλες και φίλοι, αγαπητοί συμπατριώτες, θα σας παραθέσουμε το σχετικό λήμμα από το βιβλίο του αείμνηστου Κρανιώτη δασκάλου Ελευθερίου Λάλου, όπου ο συγγραφέας με γλαφυρό τρόπο εξιστορεί για το πώς ακριβώς τηρούνταν το έθιμο του Κλήδονα στο χωριό μας.

Θα σας παραθέσουμε επίσης τους στίχους των τραγουδιών που τραγουδούσαν οι προγονοί μας Κρανιώτες, αλλά και που τραγουδιούνται ακόμα και σήμερα  στην Κρανιά κατά την εορτή του Αγίου Ιωάννου του Προδρόμου.

Θα κλείσουμε αυτό το συνοπτικό αφιέρωμα στο έθιμο του Κλήδονα με το τραγούδι του Θανάση Παπακωνσταντίνου "Κάτω απ' το μαξιλάρι", το οποίο εμπνεύσθηκε ο Θανάσης από αυτό το έθιμο που τηρούνταν στο χωριό του πατέρα του, την Κρανιά, και στο όμορο χωριό, όπου κατάγεται η μητέρα του τραγουδοποιού, το Λουτρό. 

Το ξωκλήσι του Αι Γιάννη όπως είναι σήμερα

"Κάτω απ' το μαξιλάρι"

Θανάσης Παπακωνσταντίνου

Στίχοι και Μουσική: Θανάσης Παπακωνσταντίνου

Κάτω απ' το μαξιλάρι

είναι ένα βαθύ πηγάδι

που μέσα κατοικούν

οι ψυχές που σ' αγαπούν.

Παλεύουν κάθε βράδυ

με τα κιούγκια στο σκοτάδι

να φτάσουν στα ψηλά

πλάι στο μαχαραγιά.

Να σου μιλάν στον ύπνο,

να σε μπάζουνε σε κήπο

μ' Αϊ-Γιάννη και λωτούς

με χειμωνανθούς.

Κι όταν σ' αναταράσσει

για τα σκάρτα που 'χεις πράξει

κύμα φαρμακερό,

να σου δίνουν φυλαχτό.

Χαϊμαλί από μετάξι,

που 'χουν μέσα του φυλάξει

άχυρο απ' τη γη

που 'χει μείνει απάτητη.

Έρχονται και σε μένα

πρόσωπα λησμονημένα,

άδεια και χλωμά

από πριν κι από μετά.

Μου κρατάν το χέρι

στο ταξίδι, στο καρτέρι

στον ύπνο τον βαθύ.

Είναι λίγοι, είναι πολλοί.

Μέσα στο πηγάδι

κάτω απ' το μαξιλάρι

ρίχνονται οι ψυχές

Ήλιε μου τώρα βγές!

Πηγές: 1.Ελευθερίου Λάλου, Η Κρανιά Ελασσόνας, Ιστορία-Λαογραφία Τόμος Β'

           2.Θανάσης Παπακωνσταντίνου, Στίχοι - Μουσική

           3. Σύγχρονη Φωτογραφία του Αι Γιάννη: Βάιος Παπαγιάννης