Πέμπτη 16 Απριλίου 2015

Η ιστορία της Παναγίας της Χράπας



Το ξωκλήσι της Ζωοδόχου Πηγής (Παναγίας) στο φαράγγι της Χράπας στην Κρανιά Ελασσόνας είναι απομεινάρι ενός πολύ παλιού μικρού μοναστηριού. Μια παλιά επιγραφή η οποία υπήρχε εντός του ναού ανέγραφε ότι ο ναός ανακαινίσθηκε από τους μοναχούς Μανασή και Παρθένιο κατά το 960 μ.Χ. στις 15 Μαίου. Επομένως η ημερομηνία ιδρύσεως του μικρού μοναστηριού είναι πιθανόν να είναι πιο παλιά. Μέχρι τα μέσα περίπου του προηγούμενου αιώνα σώζονταν σε καλή κατάσταση και παλιές τοιχογραφίες.
Κατά τους χρόνους της Τουρκοκρατίας η μονή φιλοξενούσε κλεφταρματωλούς της περιοχής. Είναι δε πιθανόν να λειτούργησε και ως κρυφό σχολειό. Λέγεται ότι κλέφτες είχαν κλέψει την κόρη ενός Τούρκου αξιωματούχου από την περιοχή της Κατερίνης και την έφεραν να την κρύψουν σε μια παρακείμενη σπηλιά του μοναστηριού. Τουρκικό όμως απόσπασμα έφτασε στην περιοχή και έκαψε το μοναστήρι , αφού ελευθέρωσε  την Τουρκοπούλα. Το σημερινό ξωκλήσι είναι ό,τι απέμεινε από την καταστροφή που προκάλεσαν οι Τούρκοι. 
Το ξωκλήσι ανακαινίσθηκε πολλές φορές είτε εσωτερικά είτε εξωτερικά. Ωστόσο, πολλές παρεμβάσεις δεν συνάδουν ούτε με την ιερότητα του χώρου αλλά ούτε και με το ευρύτερο περιβάλλον. Πριν δυο - τρία χρόνια συμπατριώτες μας Κρανιώτες πήραν την πρωτοβουλία να στρώσουν με πλακάκι κουζίνας (φωτό: Νίκος Κοντοτάσιος) το εσωτερικό του ναού!!!  Μέσα στη Χράπα είναι! Δεν υπήρχε πέτρα να στρωθεί;




Μια παλιά εικόνα καπνισμένη, της Ζωοδόχου Πηγής, η οποία ήταν του μοναστηριού, υπήρχε στην κεντρική εκκλησία του Αγίου Δημητρίου της Κρανιάς. Δυστυχώς και αυτή η εικόνα δεν γλύτωσε από την μανία των Γερμανών και την πυρκαγιά που έβαλαν στον Άγιο Δημήτριο στις 11 Φεβρουαρίου του 1944.
Σήμερα οι Κρανιώτες όπως και οι πρόγονοί τους τιμούν τη μνήμη της Ζωοδόχου  Πηγής με το να επισκέπτονται προσκυνηματικά το ξωκλήσι παραμονή της εορτής, να κοιμούνται εκεί το βράδυ και την άλλη μέρα μετά τη Θεία Λειτουργία με την σημερινή εικόνα της Παναγίας να επιστρέφουν στον ναό του Αγίου Δημητρίου στην Κρανιά.

Χ.Γ.

Οι φωτογραφίες είναι του Νίκου Κοντοτάσιου, διαχειριστή του akrielassonas.blogspot.gr
Η κεντρική φωτογραφία είναι του Βάιου Παπαγιάννη.

9 σχόλια:

  1. Απαντήσεις
    1. Προφανώς Νίκο είναι από τους προσκυνητές! Φεύγοντας αφήνουν τα... ίχνη τους και την...πληρωμή τους στη φύση για όσα απόλαυσαν! Δυστυχώς Νίκο, αυτοί είμαστε!

      Διαγραφή
  2. Κύριε Χ.Γ. πότε ήταν η τελευταία φορά που επισκεφτήκατε το ξωκκλήσι ; Δεν νομίζω ότι οι δεκάδες προσκυνητές που πήγαν να προσευχηθούν δεν σεβάστηκαν το περιβάλλον και την ιερότητα του χώρου ................... Επιπλέον δεν σας τιμά καθόλου με την ιδιότητα που έχετε να κατηγορείται ανθρώπους που μόχθησαν για να διατηρηθεί το εκκλησάκι... Λυπάμαι πολύ !!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Κατ' αρχήν αγαπητέ φίλε σίγουρα δεν φταίει το σύνολο των προσκυνητών και ποτέ δεν είπα κάτι τέτοιο! Πάντως τα σκουπίδια υπήρχαν καθ' όλη την διάρκεια του χρόνου! Μπορείτε να μου πείτε την ερμηνεία σας για το πώς βρέθηκαν εκεί τόσα σκουπίδια; Δεύτερον, για το πόσο συχνά επισκέπτομαι τον χώρο, σας απαντώ ότι τον επισκέπτομαι όποτε μπορώ, όπως φαντάζομαι κάνετε και εσείς και σχεδόν όλοι. Τρίτον, επειδή λέτε ότι δεν μόχθησα, σας πληροφορώ ότι έκανα και εγώ ό,τι μπορούσα χωρίς να το διαλαλώ. Τέταρτον, δεν κατηγορώ κανέναν απλά γράφω τη γνώμη μου με τα δεδομένα που έχουμε και βεβαίως την γράφω επώνυμα κάτι το οποίο δεν κάνετε εσείς! Εσείς αγαπητέ φίλε ή φίλη πιστεύετε ότι το πλακάκι ταιριάζει στο χώρο; Ποια είναι η γνώμη σας; Ο σκοπός αγιάζει τα μέσα;

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Κύριε Χ.Γ. σας ενοχλούν τα σχόλια ή η ανωνυμία μου ; Φυσικά δεν είχα την πρόθεση αλλά και την διάθεση να ασχοληθώ με το αν προσφέρατε κάτι εσείς προσωπικά ( άλλωστε ο καθένας από μας ξέρει τι έχει προσφέρει) και αυτό φαίνεται ξεκάθαρα στο σχόλιο μου, απλά ήθελα να εκφράσω την απογοήτευση μου που η δουλεία κάποιων συγχωριανών μας χαρακτηρίστηκε ως κακόγουστη και ανεπιτυχής. Αν δεν με απατά η μνήμη μου, μιας και τυγχάνει να πηγαίνω χρόνια όπως άλλωστε και εσείς ενθυμούμε ότι πριν την στρώση των πλακιδίων υπήρχε ένας πράσινος πολυκαιρισμένος μουσαμάς του οποίου η εικόνα δεν άρμοζε στο εκκλησάκι. Επομένως σας απαντώ με ειλικρίνεια ότι δεν χαλάν την οπτική μου τα καινούρια πλακάκια. Ίσως η πέτρα να κοσμούσε καλύτερα το εκκλησάκι αν και δεν γνωρίζω το πόσο εφικτό θα ήταν μια τέτοια εργασία .Εξάλλου ας μην ξεχνάμε ότι είναι εξαιρετικά δύσκολο δεδομένου και του χώρου, η επεξεργασία και η τοποθέτηση της (έλλειψη μηχανημάτων , δύσκολη πρόσβαση και αρκετά δαπανηρή ). Το σχόλιο μου σκοπό δεν είχε να θίξει κανένα,απλά κατά την γνώμη μου ημέρα που γιορτάζουμε την Παναγία μας δεν υπάρχει λόγος για χαρακτηρισμούς του τύπου "κιτσ" . Ας κρατήσει ο καθένας την άποψη του!!!
      Χριστός Ανέστη !!!

      Διαγραφή
    2. Από αυτό τον ιστοχώρο αγαπητέ φίλε/η επαινέσαμε και επαινούμε πολλές πράξεις συμπατριωτών μας. Ωστόσο όμως, τα κακώς κείμενα τα σχολιάζουμε και αυτά και μάλιστα όταν γινόμαστε και δέκτες παραπόνων για αυτά τα κακώς κείμενα από συμπατριώτες οι οποίοι μας μεταφέρουν είτε δια ζώσης είτε με ηλεκτρονικό μήνυμα τα παράπονά και τις παρατηρήσεις τους για όσα συμβαίνουν. Τώρα, για αυτό που λέτε ότι με ενοχλεί το σχόλιό σας, βεβαίως και δεν ισχύει διότι πάντα δημοσιεύω το κάθε σχόλιο και πολλές φορές προτρέπω τους συμπατριώτες και φίλους αναγνώστες σε ανοιχτό διάλογο όλων μεταξύ μας. Η ανωνυμία, αν και την επιτρέπω δημοσιεύοντας τα σχόλια, είναι
      αλήθεια ότι με ενοχλεί λιγάκι δεδομένου ότι είμαστε συμπατριώτες και αύριο μπορεί να βρεθούμε στο χωριό δίπλα - δίπλα. Δεν είναι καλό να ξέρω και εγώ με ποιόν μιλώ;
      Τέλος, δεν κατηγορώ τους ανθρώπους που μόχθησαν, αλλά σχολιάζω το αποτέλεσμα το οποίο σαφώς και δεν ταιριάζει στην ιστορία του χώρου. Η πράξη, κατά τη γνώμη μου πάντα, νομίζω ότι ήταν λάθος. Αυτό που λέτε ότι είχε μουσαμά και τώρα είναι καλύτερα, να μου επιτρέψετε και πάλι να διαφωνήσω. Επειδή πολλά από αυτά τα έργα θα μείνουν για πολλά χρόνια και επειδή είναι δημόσιο κτήριο καλό θα είναι να είμαστε προσεκτικοί για τα υλικά που χρησιμοποιούμε. Άρα δεν είναι μόνο θέμα δικής μας, τωρινής, οπτικής, αλλά και ιστορίας για τις επερχόμενες γενιές. Δεν είναι τυχαίο ότι το χτίσιμο της πέτρας κοστίζει, όπως το λέτε και εσείς! Σαφώς όμως, προσωπικά, ξαναλέω, σε τέτοιου είδους μνημεία θα ήταν καλό να γίνεται κάτι σωστό και διαχρονικό ειδάλλως να μη γίνεται καθόλου. Για το τελευταίο που λέτε ότι δεν ήταν σωστό την ημέρα της εορτής να γίνει ένα τέτοιο σχόλιο με βρίσκει σύμφωνο μεν αλλά θα σου απαντήσω ότι αυτοί οι τύποι μας έφτασαν ως εδώ σαν ελληνική κοινωνία.Τιμούμε τις γιορτές και χάσαμε την αληθινή τους ουσία που είναι να τις τιμούμε κάθε μέρα και κάθε λεπτό με τη ζωή μας και όχι με τα λόγια μας. Λίγοι τις τιμούν, οι περισσότεροι ίσως όχι, τουλάχιστον ας προσπαθούμε!
      Αληθώς Ανέστη!

      Διαγραφή
  4. ανωνυμε οσο κοπο εκεναν να πανε τα πλακακια της κουζινας και τις κολλες ακριβως ισοποσο θα καναν να πανε πλακκες και να τις τοποθετησουν απλα ειναι θεμα αγνοιας η και ισως αισθητικης

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Σύμφωνα με τη νομοθεσία για οποιαδήποτε αλλαγή σε κτίσματα προ του 1830 χρειάζεται η έγκριση της εφορείας βυζαντινών αρχαιοτήτων. Εδώ υπήρξε τέτοια έγκριση; Τι υπήρχε κάτω από τον μουσαμά; Σε μια αντίστοιχη περίπτωση σε μονή της περιοχής της Ελασσόνας παρενέβη η αρχαιολογία.

    ΑπάντησηΔιαγραφή