Παρουσιάστηκε το νέο βιβλίο του Γιώργου Μπαλή (Φωτορεπορτάζ)

Στο πλαίσιο του πολιτιστικού τριημέρου που διοργανώνει κάθε χρόνο τέτοια εποχή ο Σύλλογος Κρανιωτών Λάρισας & Περιχώρων παρουσιάστηκε το νέο πόνημα του Γιώργου Ι. Μπαλή με τον τίτλο: "Αποφάσεις του Κοινοτικού Συμβουλίου της Κρανιάς (Δεσκάτης) Ελασσόνας (1919 - 1929)". 

Για το βιβλίο μίλησαν ο εκδότης του "Θεσσαλικού Ημερολογίου" Κώστας Σπανός και η εκπαιδευτικός Ευαγγελία Παπαμιχάλη. Επίσης διαβάστηκε σχετικό μήνυμα του ομότιμου καθηγητού του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας Βασίλη Αναγνωστόπουλου.

Το εν λόγω βιβλίο του Γιώργου Μπαλή αποτελεί καρπό ενδελεχούς έρευνας της τοπικής μας ιστορίας μέσα από τις ίδιες τις πηγές: τα αρχεία της κοινότητας της Κρανιάς. Νομίζουμε ότι αυτό το έργο του Γιώργου αξίζει να μελετηθεί από τους απανταχού συμπατριώτες μας και να κοσμεί τις οικογενειακές βιβλιοθήκες. Είναι σημαντικό πράγμα να μαθαίνουμε την ιστορία του τόπου μας, του αγαπημένου μας χωριού εν προκειμένω, και να γνωρίζουμε από κοντά προγονικά μας πρόσωπα μέσα από πράξεις οι οποίες πολλές φορές φτάνουν να έχουν αντίκτυπο ακόμη στη σημερινή τοπική κοινωνία της Κρανιάς καίτοι πέρασαν από τότε 100 περίπου χρόνια. Το βιβλίο, κατά τη γνώμη μας, αποτελεί πραγματική παρακαταθήκη.

Ευχόμαστε στον αγαπητό φίλο και συμπατριώτη Γιώργο Μπαλή να είναι καλοτάξιδο και αυτό το συγγραφικό του έργο και να τύχει της ίδιας αγάπης από τον κόσμο όπως και τα προηγούμενα που εξέδωσε. 

Η εκδήλωση έκλεισε με μουσικό πρόγραμμα από καταξιωμένους συμπατριώτες μας μουσικούς.

Ακολουθεί η παρουσίαση όπως  μας την απέστειλε ο Γιώργος Μπαλής:

Tην Κυριακή 17 Δεκεμβρίου και ώρα 20:00, στην αίθουσα εκδηλώσεων του Συλλόγου Κρανιωτών Λάρισας και περιχώρων «Η ΞΗΡΟΚΡΑΝΙΑ», στα πλαίσια των πολιτιστικών εκδηλώσεων του συλλόγου, πραγματοποιήθηκε με επιτυχία η εκδήλωση παρουσίασης του  νέου βιβλίου του Γεωργίου Μπαλή με τίτλο: « ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ΚΟΙΝΟΤΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΤΗΣ ΚΡΑΝΙΑΣ (ΔΕΣΚΑΤΗΣ) ΕΛΑΣΣΟΝΑΣ (1919-1929)». Την εκδήλωση χαιρέτησε ο πρόεδρος του συλλόγου κ.  Λάμπρος Γκονέλας και στην συνέχεια, για το βιβλίο  μίλησαν, ο κ. Κώστας Σπανός, εκδότης του Θεσσαλικού Ημερολογίου και η εκπαιδευτικός, κ. Ευαγγελία Παπαμιχάλη. Ο Κώστας Σπανός ανάφερε χαρακτηριστικά: «Είναι γνωστό ότι οι πηγές της Ιστορίας, για τα χωριά της περιοχής μας, είτε είναι ανύπαρκτες είτε, στην καλύτερη περίπτωση, φτωχές. Την περίοδο της Κατοχής και του Εμφυλίου καταστράφηκε ό,τι είχε απομείνει από τη φθορά του χρόνου και επιπλέον χάθηκαν και τα κοινοτικά αρχεία. Η απώλεια αυτή έχει ως αποτέλεσμα να μη γνωρίζουμε το τι συνέβη ούτε πριν από μισό αιώνα. Η Κρανιά, όμως, είναι τυχερή διότι σώθηκε το κοινοτικό αρχείο της, και έτσι η μελέτη του μπορεί να προσφέρει πληροφορίες άγνωστες στους σημερινούς Κρανιώτες. Καθώς, λοιπόν, οι πηγές της Ιστορίας των χωριών μας δεν είναι πλούσιες, κάθε γραπτό, όσο πρόσφατο ή ασήμαντο και αν φαίνεται σε κάποιους, πρέπει να εκδίδεται, για να τεθεί στη διάθεση όλων, πριν το εξαφανίσει η φθορά του χρόνου. Ο Γιώργος Μπαλής, αντιλαμβανόμενος την αξία κάθε ιστορικής μαρτυρίας, αποφάσισε να προβεί στην έκδοση των πρακτικών της Κοινότητας της γενέτειράς του, της περιόδου 1919-1929.». 

   Η Ευαγγελία Παπαμιχάλη, κάνοντας μία εκτενέστερη παρουσίαση του βιβλίου είπε τα εξής: «Αισθάνομαι ιδιαίτερη χαρά, για την τιμή που μου έκανε ο φίλος και συμμαθητής μου Γιώργος Μπαλής, να προλογίσω το νέο του βιβλίο. Είμαι πραγματικά συγκινημένη, που μου δίνεται η ευκαιρία να πω κι εγώ δυο λόγια για εκείνον απ’ αυτό εδώ το βήμα.

   Η συγκίνησή μου είναι ακόμα μεγαλύτερη, από το γεγονός ότι το βιβλίο αυτό είναι αφιερωμένο σ’ ένα αγαπημένο πρόσωπο, στον Δημήτρη Παπαευθυμίου, που έφυγε τόσο νωρίς και τόσο άδικα, αφήνοντας πίσω του, πόνο και θλίψη. ..Το νέο βιβλίο του Γιώργου, είναι ένα ιστορικό σύγγραμμα, που αφορά τον γενέθλιο τόπο μας, την Κρανιά. Αποτελείται από 400 σελίδες και είναι χωρισμένο σε 10 βασικά κεφάλαια Για την συγγραφή και δόμηση του βιβλίου χρησιμοποιεί πλούσια βιβλιογραφία.  Στο κεφάλαιο, «Γραπτές πηγές για την Κρανιά», για πρώτη φορά υπάρχουν συγκεντρωμένες όλες οι απογραφές του πληθυσμού της Κρανιάς από το 1485 έως το 1960, με πολύ ενδιαφέροντα στοιχεία.

   Η δημοσίευση ενός σημαντικού μέρους της εκθέσεως του Παλαμιώτη, μας οδηγεί νοερά στην εποχή της απελευθέρωσης το 1912, μαθαίνοντας μέσα από την επιστημονική καταγραφή, στοιχεία που αφορούν στην κτηνοτροφία και στη γεωργία των χωριών της επαρχίας Ελασσόνας.

   Στο κεφάλαιο με τίτλο «Η γεωργία και η κτηνοτροφία στην Κρανιά», μας δίνει, ενδεικτικά, μερικές δημοσιευμένες, και  σημαντικές πληροφορίες.

   Στο κεφάλαιο «Η αγροτική οικονομία και κοινωνική ζωή της Κρανιάς (19ος-20ός αιώνας)», μας δίνονται πολλές πληροφορίες για το θέμα.

Το χωριό μας είναι ένας τόπος σκληρός και άγονος. Οι άνθρωποί του, στη συντριπτική πλειοψηφία, για να μπορέσουν να επιβιώσουν είχαν ως κύρια ασχολία την κτηνοτροφία, που απ’ την αρχή ακόμη της ύπαρξής του, έθρεψε και τρέφει ακόμα τους κατοίκους  του. Επίσης, οι κάτοικοι, καλλιεργούσαν και τα μικρής έκτασης χωράφια τους, ενώ ένα μικρότερο ποσοστό εξ αυτών, ασχολούνταν με τη μαστορική τέχνη, καλύπτοντας, έτσι, τις βασικές βιοτικές τους ανάγκες.

   Αλλά το σημαντικότερο σε αυτό το κεφάλαιο, νομίζω ότι είναι, η περιγραφή της τοπικής κοινωνίας, η ανάλυσή της και η κοινωνική διαστρωμάτωση που περιγράφεται από τον συγγραφέα.

Μακριά από κάποιο αστικό κέντρο η Κρανιά ήταν μια κοινωνία κλειστή, απομονωμένη κι αποκομμένη, από ερεθίσματα κι επιρροές. Η ζωή των ανθρώπων της, σκληρή και δύσκολη, στερημένη από τα αγαθά της μόρφωσης, του ποιοτικού φαγητού, της ένδυσης και της υπόδησης. Οι άνθρωποί της, φτωχοί, χωρίς ιδιαίτερες κοινωνικές διαφοροποιήσεις μεταξύ τους, πάλεψαν σκληρά, στερήθηκαν, αλλά κατάφεραν να επιβιώσουν.

   Σχηματοποιώντας την κοινωνική δομή της Κρανιάς και δίνοντάς της, τη μορφή πυραμίδας, θα λέγαμε ότι στη βάση της βρίσκονταν οι γεωργοκτηνοτρόφοι, ακολουθούσαν οι επαγγελματίες (μάστορες, παντοπώλες, ραφτάδες, σιδεράδες, πεταλωτές), στη συνέχεια οι δημόσιοι υπάλληλοι (δάσκαλος, αστυνόμος, παπάς, κλητήρας) και τέλος στην κορυφή βρισκόταν μία κοινωνική τάξη που συμμετείχε στα κοινά (κοινοτικά συμβούλια) ως πρόεδροι, αντιπρόεδροι, γραμματείς, και σύμβουλοι, η οποία είχε μια σχετική οικονομική άνεση και διεύθυνε, καθοδηγούσε και αποφάσιζε, για λογαριασμό ενός συνόλου ανθρώπων, που στην πλειοψηφία τους ήταν αγράμματοι.

   Ακολουθεί το κεφάλαιο, με την παράθεση πληροφοριών για τον θεσμό της Κοινότητας στην Κρανιά, δίνοντας στη συνέχεια την περιληπτική απόδοση των κοινοτικών αποφάσεων, για ευκολότερη προσέγγιση από τους αναγνώστες των ζητημάτων που απασχολούσαν τους χωριανούς.

   Ο πληροφοριακός πίνακας, με τα κοινοτικά συμβούλια, είναι προπομπός, για την συνέχιση ανάγνωσης του βιβλίου. Έτσι φτάνουμε στις 177 αποφάσεις του κοινοτικού συμβουλίου της Κρανιάς, που αρχίζουν από την 16η Νοεμβρίου 1919 και φτάνουν μέχρι τη 10η Μαρτίου 1929, με την παράθεση πληθώρας σημειώσεων, με ενδιαφέροντα στοιχεία της τότε νομοθεσίας, πληροφορίες για τα πρόσωπα και σχετικά σχόλια, επί του περιεχομένου των αποφάσεων. To περιεχόμενο των αποφάσεων είναι άκρως ενδιαφέρον, διότι μέσα από αυτές αντλούμε πληροφορίες, για τους ανθρώπους και την σύνθεση των κοινοτικών συμβουλίων. Έρχονται στο φως στοιχεία, για την ενασχόληση των κατοίκων (γεωργία - κτηνοτροφία), τις καλλιέργειες, τα παραγόμενα προϊόντα, τους οδικούς άξονες που χρησιμοποιούνταν για την μετακίνησή τους και την μεταφορά τους, τους φόρους που βάρυναν τα γεωργοκτηνοτροφικά  προϊόντα. Μαθαίνουμε για τις προσλήψεις των αγροφυλάκων, για τις δαπάνες της κοινότητας, για τον θεσμό της προσωπικής εργασίας, κ.ά. Και όλα αυτά με ιστορικά πλέον στοιχεία.

   Τέλος ο ξεχωριστός κατάλογος των τοπωνυμίων του χωρίου και το ευρετήριο των κύριων ονομάτων, κάνει το βιβλίο μία κιβωτό μνήμης και πληροφοριών.

   Στην συνέχεια η Σταυρούλα Μπαλή, ανέγνωσε κείμενο του Ομότιμου καθηγητή του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας κ. Βασίλειου Αναγνωστόπουλου, για το συνολικό έργο του συγγραφέα, περιλαμβάνοντας και την βιβλιοκριτική για το νέο πόνημα του. Ο κ. Αναγνωστόπουλος ανέφερε τα εξής: «Αγαπητοί φίλοι, Μέσα από το κείμενο  γνωρίζει κανείς τον συγγραφέα αλλά και τον άνθρωπο-συγγραφέα, γιατί εκεί αποτυπώνονται ο χαρακτήρας, η ευαισθησία, τα συναισθήματα , η ιδεολογία και τα όνειρά του… Τον Γιώργο Μπαλή  τον είδα για πρώτη φορά μόλις προχθές, αλλά τον γνώρισα τυχαία πριν από μια πενταετία, όταν έπεσε στα χέρια μου το πρώτο του βιβλίο «Ο Πλούτος του Αριστοφάνη, στη θεσσαλική διάλεκτο (Ξηροκρανιώτικη ντοπιολαλιά)», για το οποίο έγραψα λίγα λόγια στην εφημερίδα, γιατί θεωρώ ότι είναι ένα μεταφραστικό τόλμημα και, νομίζω, με πολύ καλά αποτελέσματα. 

Ένα εντυπωσιακό (όσο και πολύτιμο βοήθημα για τη νεοελληνική αρχιτεκτονική) είναι το έργο του «Μάστοροι και λαϊκή αρχιτεκτονική της Ξηροκρανιάς-Κουδαρίτικα», (Λάρισα 2014, β΄ έκδοση, σελ.226), που, όπως το χαρακτηρίζει στον πρόλογό του ο Βασίλης Τσολάκης, είναι  «ένας ύμνος για τον μάστορα, τον ανώνυμο τεχνίτη». 

΄Όμως θα έλεγα ότι το πρόσφατο βιβλίο με τίτλο « Αποφάσεις του Κοινοτικού Συμβουλίου της Κρανιάς (Δεσκάτης) Ελασσόνας (1919-1929)», Λάρισα 2017, σελ. 389, με πρόλογο  του Κώστα Σπανού, είναι εκείνο που καταξιώνει τον συγγραφέα  ως σπουδαίο μελετητή της τοπικής ιστορίας. Έργο αναφοράς για τους νεότερους, που προϋποθέτει επίπονη και σκληρή έρευνα. Θα πρόσθετα ότι είναι ένα δείγμα σύγχρονου πατριωτικού πολιτισμού.

Το βιβλίο… φέρνοντας στο φως της δημοσιότητας στοιχεία άγνωστα  μέχρι τώρα, παρουσιάζει πολλαπλό ενδιαφέρον, πρωτίστως ιστορικό και κοινωνιολογικό, αλλά και  λαογραφικό -  γλωσσολογικό με την αναφορά στα τοπωνύμια, τα κυριώνυμα κ.λπ. Συγχαρητήρια θερμά στον  εξαίρετο ερευνητή και συγγραφέα Γιώργο Μπαλή, για τη σημαντική  προσφορά του στην ιστορική έρευνα και τον πολιτισμό, με την ευχή να συνεχίσει να δείχνει έμπρακτα την αγάπη του προς τον  τόπο μας, δίνοντας και  το παράδειγμα προς μίμηση στους νεότερους.

                                                               Σας ευχαριστώ

Κάτω Λεχώνια, 17/12/2017

Β. Δ. Αναγνωστόπουλος,

Ομότιμος καθηγητής πανεπιστημίου Θεσσαλίας»

Στο τέλος, έλαβε τον λόγο ο Γιώργος Μπαλής, που στην ομιλία του, είπε τα εξής: «Κύριε Πρόεδρε, αγαπητοί συμπατριώτες, πρώην συνάδελφοι, και φίλοι, 

σας ευχαριστώ, που με τιμάτε με την παρουσία σας, σε αυτή την ζεστή και φιλόξενη αίθουσα. Για μένα, η σημερινή παρουσία σας, είναι μεγάλη τιμή, αλλά και συνάμα, είναι και δύναμη παρότρυνσης, να συνεχίσω, να προσπαθώ να δημιουργώ και να προσφέρω στην γενέτειρα μου, την Κρανιά. 

   Θέλω να ευχαριστήσω το Δ.Σ του συλλόγου Κρανιωτών Λάρισας, που σαν σύλλογος, μέσα σε αυτούς τους δύσκολους καιρούς,  αγωνίζονται και κάνουν ότι είναι ανθρωπίνως εφικτό, για να προβάλλουν  την παράδοση, να παράξουν πολιτισμό, και να στηρίξουν  τις όποιες προσπάθειες των Κρανιωτών, που δημιουργούν, και μοχθούν πνευματικά, για την προβολή της  ιστορίας και της λαογραφίας του χωριού μας.

   Ξεκινώντας  θέλω να πω, ότι το βιβλίο, αφιερώνεται σε δύο φίλους. Στον αείμνηστο δικηγόρο Δημήτριο Παπαευθυμίου και στον δικηγόρο Κωνσταντίνο Μιχαλόπουλο.   Θέλω να ευχαριστήσω, την σύζυγο μου, Θώμη Γκουντούρα, και τα παιδιά μου, Σταυρούλα, Γιάννη και Βαγγέλη, για την στήριξή τους, στις όποιες προσπάθειές μου, να δημιουργήσω.

   Από την θέση αυτή, εκφράζω τις ευχαριστίες μου, στην πρώην αντιδήμαρχο Ελασσόνας  Χρυσούλα Προβίδα, και την πρόεδρο του Τοπικού Συμβουλίου, Αναστασία Κουτσιώρα, για την άμεση ανταπόκρισή τους, στο αίτημά μου, να μελετήσω τα αρχεία της Κοινότητας. Επίσης, ευχαριστώ θερμά, και την Μαρία Κατσιαβού.

   Πολλές ευχαριστίες, επίσης οφείλω, για την παραχώρηση των φωτογραφιών τους, στον φωτογράφο Πέτρο Παπαγιάννη , και στους, Νικόλαο Ευθυμίου Μαστοροδήμο, Ευάγγελο Μπατσίλα, Ευθύμιο Ζέρβα, Δημήτριο Σερέτη, Μπιτούλα Χαράλαμπο, Νικόλαο Θυμιούλα Αναστασία Μαστοροδήμου, Νικόλαο Ψύρρα, και Αικατερίνη Μαυρομάτη.

   Ευχαριστώ επίσης τους, Δημήτριο Παπαθανασίου, Φώτη Χαρίτο, Ευάγγελο Γκουντούρα, Θεόδωρο Λυκοστράτη, Κωνσταντίνο  Μαγαΐτη και Δημήτριο Παπαμιχάλη (συνταξιούχο υδρονομέα της Κοινότητας), για τις σημαντικές πληροφορίες , που έθεσαν στη διάθεσή μου.

   Ιδιαίτερες ευχαριστίες εκφράζω, στον μέντορά μου, εκδότη του Θεσσαλικού Ημερολογίου  Κώστα Σπανό, που είναι πάντα αρωγός, στις όποιες προσπάθειές μου, στον αρχιτέκτονα μηχανικό, Βασίλειο Τσολάκη, στον αείμνηστο ερευνητή και λάτρη της τοπικής ιστορίας, φίλο μου, Γεώργιο Μπλάντα, των οποίων η βοήθεια και οι γνώσεις τους αποδείχθηκαν πολύτιμες.

   Ευχαριστώ τον φίλο ερευνητή, Αλέξανδρο Γρηγορίου, για την βοήθειά του, στην επιμέλεια και την τελική διαμόρφωση της παρούσας έκδοσης.

   Ευχαριστώ, τον Ομότιμο καθηγητή του πανεπιστημίου Θεσσαλίας, Κύριο Βασίλη Αναγνωστόπουλο, για την τιμή που μου έκανε, να διαβάσει τα βιβλία μου, και να γράψει μερικά καλά λόγια, για μένα, και για αυτά. 

Ομολογώ, ότι με διακατέχει η ίδια συγκίνηση, για την καλή φίλη και συμμαθήτριά μου, Ευαγγελία Παπαμιχάλη, για την συναισθηματική και άψογη βιβλιοπαρουσίαση της. 

Τέλος ευχαριστώ τους μουσικούς της ορχήστρας, Βασίλη Μπαλή, Ντίνα Ράπτη, Βασίλη Σουρλατζή, Μπαλή Σταυρούλα, Γιώργο Θάνο, Απόστολο Φωτιάδη και την, Ιωάννα Μπαλή, καθηγήτρια πιάνου, που ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμά μου, να ομορφύνουν την σημερινή εκδήλωση.

   Όλη η προσπάθεια, η έρευνα και η ενασχόλησή μου, έχει να κάνει με την επιθυμία μου ν’ αναδείξω με στοιχεία, φωτογραφίες, ιστορικά τεκμήρια και μαρτυρίες, την ιστορία της Κρανιάς. Η έκδοση, του παρόντος πονήματος, αποσκοπεί στη διατήρηση της ιστορικής μνήμης της. Γεννημένος και μεγαλωμένος στην κοινωνία του χωριού, μελετώντας τα στοιχεία που αφορούν την πορεία του στον 20ό αιώνα, επιθυμώ, συμβάλλοντας με τις όσες δυνάμεις και γνώσεις που διαθέτω, να αποκαλύψω την πολιτιστική, κοινωνική, οικονομική δομή και πορεία των συγχωριανών μου, που από την φτώχεια, την ανέχεια, και τις κακουχίες της ζωής τους, έφτασαν στη σημερινή εποχή, της ευημερίας και προόδου, των ίδιων και των παιδιών τους.»

Γιώργος Ι. Μπαλής

email: mondeatis2@yahoo.gr  τηλ.: 6951494374

Ακολουθούν οι φωτογραφίες από την εκδήλωση.

* Τις φωτογραφίες μάς απέστειλε ο Γιώργος Μπαλής.