"Έπεσε η αυλαία" του Πολιτιστικού Τριημέρου της "Ξηροκρανιάς" (ΦΩΤΟ)

Με επιτυχία έληξε το πολιτιστικό τριήμερο του Συλλόγου Κρανιωτών Λάρισας και Περιχώρων «Η Ξηροκρανιά» το οποίο έλαβε χώρα στις 16, 17 και 18 Δεκεμβρίου στην έδρα του Συλλόγου στην οδό Καραθάνου 33.

Το τριήμερο περιελάμβανε εκθέσεις ζωγραφικής, φωτογραφίας, γλυπτών και κοσμημάτων Κρανιωτών καλλιτεχνών και όχι μόνο. Συμμετείχαν με τις δημιουργίες τους: Φωτογραφία: Πέτρος Β. Παπαγιάννης Αρχείο Βασιλείου Παπαγιάννη («Φάφας»). Βιβλία: Παύλος Λάλος, Γεώργιος I. Μπαλής. Ζωγραφική: Ζωή Καρτσαφλέκη, Λάμπρος Προβίδας, Νίκος Φακής, Παύλος Λάλος. Γλυπτική: Χρήστος Ρέντας. Κοσμήματα: Λίτσα Γκονέλα, Ευαγγελία Γούπου Ζέρβα, Μαριάνα Ζαρογιάννη - Κολτσιδοπούλου.

Την Κυριακή 18 Δεκεμβρίου και ώρα 07:00 μ.μ. στην αίθουσα του Συλλόγου με τη συμμετοχή συμπατριωτών και φίλων έπεσε η αυλαία του Πολιτιστικού Τριημέρου. Αρχικά, ο Πρόεδρος του Συλλόγου Κρανιωτών Λάρισας και Περιχώρων «Η Ξηροκρανιά», Λάμπρος Γκονέλας, καλωσόρισε τους παριστάμενους κάνοντας μια μικρή εισαγωγή για τον θεσμό πλέον του Πολιτιστικού Τριημέρου που διοργανώνει κάθε Δεκέμβριο ο Σύλλογος. Στη συνέχεια το Διοικητικό Συμβούλιο του Συλλόγου τίμησε τον πρώτο φωτογράφο του χωριού μας Βασίλειο Παπαγιάννη («Φάφα»), με την απονομή πλακέτας στο πρόσωπο του γιού του, Πέτρου Παπαγιάννη, ο οποίος συνεχίζει με επιτυχία το επάγγελμα του φωτογράφου στην πόλη της Ελασσόνας..

Ακολούθησε η παρουσίαση του  βιβλίου του συνταξιούχου δημοσιογράφου, ποιητή και συγγραφέα, Παύλου Λάλου με τίτλο, Λεξάντρα ή το πεπρωμένο φυγείν αδύνατον (θέατρο μονόπρακτο),  την παρουσίαση του οποίου έκανε ο ίδιος ο συγγραφέας, όπου κατά την διάρκεια της παρουσίασης το βιβλίο διατέθηκε δωρεάν στους παραβρισκόμενους. 

Ο συγγραφέας στον πρόλογο του έργου αναφέρει ότι: «Tο θεατρικό αυτό έργο με τίτλο, Λεξάντρα ή το πεπρωμένο φυγείν αδύνατον, είναι μία έκφραση αγάπης μου για τη Θεσσαλονίκη και τους ανθρώπους την, την πρώτη μεγάλη πόλη που γνώρισα από την καλή και την ανάποδη, ζώντας την πάνω από 15 χρόνια. Επέλεξα μία γυναίκα να είναι το σύμβολο και η ψυχή της Θεσσαλονίκης, και το πρόσωπο του έργου μου. Σ’ αυτήν έδωσα στοιχεία από βιώματά μου, αλλά δεν είναι η βιογραφία μιας Σαλονικιάς. Η Λεξάνδρα είναι ένα από τα πολλά γυναικεία προφίλ της πόλης, όμως είναι αυτή που μου ταιριάζει και με συγκινεί. Γι’ αυτό θέλησα να έχει στοιχεία από γεγονότα που καθόρισαν την Σαλονίκη και έτσι το έργο είναι μία σύντομη τοιχογραφία ιστορικών στιγμών της πόλης και των ανθρώπων της, που τόσο γενναιόδωρα τους ενσωμάτωσε, τους νανούρισε, τους κανάκεψε και τους πλήγωσε ενίοτε». 

Μικρό απόσπασμα του βιβλίου ανάγνωσε η εκπαιδευτικός, ποιήτρια και λογοτέχνης, Χρύσα Μαστοροδήμου. Το μικρό αυτό θεατρικό το έχει πάρει ο συμπατριώτης μας ηθοποιός και σκηνοθέτης Θεόφιλος Λάλος να το παίξει στην θεατρική σκηνή ευελπιστώντας να το παρουσιάσει και στη Λάρισα. 

Εν συνεχεία έγινε η παρουσίαση του νέου βιβλίου του Γεωργίου Ι. Μπαλή με τίτλο, Πρακτικά του Κοινοτικού Συμβουλίου και τις διοικούσης επιτροπής της Κρανιάς (Δεσκάτης) Ελασσόνας (1935-1942). Τη βιβλιοπαρουσίαση έκανε η Ευαγγελία Κατσιούλη Νοσηλεύτρια Τ.Ε στο Γενικό Νοσοκομείο Λάρισας, η οποία τόνισε ότι: «Με αμείωτο ενδιαφέρον και πολύ κόπο, ο Γιώργος αποφάσισε τη συγγραφή του έκτου βιβλίου, με τίτλο «Πρακτικά του Κοινοτικού Συμβουλίου και της Διοικούσης Επιτροπής της Κρανιάς (Δεσκάτης) Ελασσόνας  (1935-1942)». Το νέο του αυτό πόνημα, αναφέρεται επίσης στη γενέτειρα του την Κρανιά… Το βιβλίο αποτελείται από 438 σελ., και περιέχει 4 βασικά κεφάλαια,  ενώ το χαιρετίζει ο αντιδήμαρχος Ελασσόνας κ. Αθανάσιος Καλιακούδας και προλογίζει ο εκδότης του Θεσσαλικού ημερολογίου κ. Κώστας Σπανός. 

Στο κεφάλαιο με τίτλο, «Δημοσιεύματα εφημερίδων για την Κρανιά (1928-1939)», αναδημοσιεύει πληροφορίες και στοιχεία αυτής της περιόδου από σχετικά άρθρα τοπικών εφημερίδων, το περιεχόμενο των οποίων, είναι άκρως διαφωτιστικό, δίνοντας με σαφήνεια στον σημερινό αναγνώστη, μία ολοκληρωμένη εικόνα της εποχής, με τα προβλήματα που απασχολούσαν την κοινωνία της Κρανιάς.

Στο κεφάλαιο με τίτλο «Φάκελος των εγγράφων και του εργολαβικού συμβολαίου του έργου «Υδραγωγείο Κρανιάς»-Περιγραφή του έργου», περιέχονται σημαντικές πληροφορίες, άγνωστες μέχρι τώρα, τις οποίες έψαξε και βρήκε μετά από διαρκή και άοκνη προσπάθεια και που με πολύ φροντίδα και επιμέλεια, τις κάνει κτήμα όλων μας.

Τέλος, στο κεφάλαιο με τίτλο «Πρακτικά των πράξεων και αποφάσεων των Κοινοτικών Συμβουλίων και της Διοικούσης Επιτροπής», μας δίνει τις 90 πράξεις και 257 αποφάσεις του Κοινοτικού Συμβουλίου και της Διοικούσας Επιτροπής, με την ορθογραφία τους, εμπλουτισμένες με πλούσια βιβλιογραφία…Η ανάγνωση και μελέτη των πρακτικών και αποφάσεων, είναι ένα υπέροχο ταξίδι στο χρόνο, για τους λάτρεις της τοπικής πολιτικής και ιστορίας. Το βιβλίο καταφέρνει να μας δώσει πλήρως το ιστορικό και κοινωνικό πλαίσιο της εποχής. Μέσα από τις σελίδες του βιβλίου, μας δίνεται η ευκαιρία να γνωρίσουμε τους ανθρώπους, τα πρόσωπα που πρωταγωνίστησαν ως κοινοτικοί πρόεδροι και σύμβουλοι, των οποίων οι πρωτοβουλίες και οι αποφάσεις  έπαιξαν καταλυτικό ρόλο στη μοίρα του τόπου μας εκείνα τα χρόνια…Θα μπορέσουμε ακόμη να γνωρίσουμε τα μείζονα προβλήματα που απασχολούσαν την Κρανιά εκείνη την εποχή, με σημαντικότερο όλων, τη λειψυδρία, λόγος άλλωστε που ονομαζόταν και «Ξηροκρανιά». 

Η επιτακτική ανάγκη για τη μεταφορά του νερού από τις πηγές του «Ρούντου» στο χωριό και τη δημιουργία υδραγωγείου, ένα έργο πολύ δαπανηρό και χρονοβόρο, που θα έδινε λύση και θα ανακούφιζε τους κατοίκους από το χρόνιο πρόβλημα της λειψυδρίας, ήταν για τους κατοίκους ζωτικής σημασίας.

Άλλα προβλήματα, ήταν η κατασκευή του δρόμου που θα ένωνε την Κρανιά με την Ελασσόνα και τη Δεσκάτη, η υπαγωγή της Κρανιάς στο Ν. Λάρισας, το κτιριακό πρόβλημα του δημοτικού σχολείου, η πολιτική αντιπαλότητα των τοπικών αρχόντων, καθώς και η δικαστική διαμάχη για τις αμφισβητούμενες εκτάσεις τη περιοχής «Μπάρας», με τους κατοίκους της όμορης κοινότητας  των Γιαννωτών…. Αγαπητοί φίλες και φίλοι και συμπατριώτες, εύχομαι ολόψυχα να είναι καλοτάξιδο το βιβλίο του Γιώργου, και πιστεύω ότι αξίζει να το εντάξουμε όλοι στη βιβλιοθήκη μας. Πιστεύω αυτό το συγγραφικό πόνημα, να αποτελέσει το ερέθισμα για μελλοντικούς  συγγραφείς, ειδικά για τα νέα παιδιά, ώστε να ασχοληθούν, να μην χαθεί η τοπική ιστορία, και να διατηρηθούν τα ήθη και τα έθιμα του τόπου μας».

Κατόπιν η εκπαιδευτικός, ποιήτρια και λογοτέχνης, Χρύσα Μαστοροδήμου, ανέγνωσε μικρό χαιρετισμό και συνοπτική βιβλιοκριτική του Βασίλη Δ. Αναγνωστόπουλου, Ομότιμου καθηγητή πανεπιστημίου Θεσσαλίας, που έχει ως εξής: «Κυρίες και κύριοι, χαίρετε! Τον ποιητή, συγγραφέα και ερευνητή της τοπικής ιστορίας κ. Γιώργο Μπαλή  γνώρισα πριν από 10 χρόνια και έκτοτε διατηρούμε μια αμοιβαία φιλία και εκτίμηση. Παράλληλα παρακολουθώ με ικανοποίηση την συγγραφική και ερευνητική του παραγωγή.

Η αρχή ήταν, όταν ήρθε στα χέρια μου το πρώτο του βιβλίο,  «ΠΛΟΥΤΟΣ του Αριστοφάνη με απόδοση-Ελεύθερη μετάφραση στη Θεσσαλική διάλεκτο, την Ξηροκρανιώτικη ντοπιολαλιά, το 2012», έργο που είναι ένα μεταφραστικό τόλμημα με πολύ καλά αποτελέσματα. 

Αργότερα, το 2014, μάς χάρισε το εντυπωσιακό έργο, «Μάστοροι και λαϊκή αρχιτεκτονική της Ξηροκρανιάς – Κουδαρίτικα», όπου ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχουν οι αφηγήσεις για τους πελεκάνους του χωριού, αλλά και η καταγραφή στη μαστόρικη συνθηματική γλώσσα, την κουδαρίτικη.

Ακολούθησαν και άλλα δημοσιεύματα, αλλά εκείνο που, κατά την άποψή μου, τον επιβάλλει και τον  αξιώνει  ως μελετητή της τοπικής ιστορίας είναι το βιβλίο του, «Αποφάσεις του Κοινοτικού Συμβουλίου της Κρανιάς (Δεσκάτης) Ελασσόνας (1919-1929), Λάρισα 2017». 

 Η συνέχεια αυτού του πονήματος είναι το πρόσφατο με τίτλο, «Πρακτικά του Κοινοτικού Συμβουλίου και της Διοικούσης Επιτροπής της Κρανιάς (Δεσκάτης) Ελασσόνας (1935-1942)», όπου αποθησαυρίζεται πλήθος πληροφοριών με πολλαπλό ενδιαφέρον και πρωτίστως ιστορικό - κοινωνιολογικό.

Εδώ διακρίνονται οι αρετές του ερευνητή Γιώργου Μπαλή που είναι: η οξεία αντίληψη, η διεισδυτικότητα, η ακαταπόνητη ερευνητική ορμή, η φιλοπατρία του με την ευρεία έννοια. Είναι έργα που προϋποθέτουν σκληρή και επίπονη έρευνα, έργα πνοής και  αναφοράς για τους νεότερους, έργα για την τοπική ιστορία και όχι μόνο.

Η αγάπη προς τον γενέθλιο τόπο μας, τις πατρογονικές ρίζες και τον ντόπιο πολιτισμό μας, εξαρτάται εν πολλοίς από τη συγγραφική σκαπάνη των ερευνητών με μεράκι και θυσιαστική αφοσίωση. Είναι η εμπροσθοφυλακή της εθνογνωσίας και της φιλοπατρίας. Αυτοί μας γεμίζουν ευγενή υπερηφάνεια για τον τόπο μας!

Ο Γιώργος Μπαλής ανήκει σ΄ αυτή τη χορεία των συγγραφέων! Συγχαρητήρια για το έργο του και με την ευχή να έχει υγεία, δύναμη και να συνεχίσει  να πλουταίνει, με όσα φέρνει στο φως, τις καρδιές και την ψυχή μας. 

Σας ευχαριστώ. 

Β. Δ. Αναγνωστόπουλος,

Ομότιμος καθηγητής πανεπιστημίου Θεσσαλίας».

Στη συνέχεια μίλησε ο συγγραφέας του βιβλίου. Στην ομιλία του ευχαρίστησε όλους όσοι τον βοήθησαν, ειδικά αυτούς που παραχώρησαν φωτογραφίες από τα προσωπικά και οικογενειακά τους αρχεία. Μεταξύ άλλων ανέφερε: «Κύριε Πρόεδρε του Συλλόγου, αγαπητοί συμπατριώτες, φίλες και φίλοι, σας ευχαριστώ που με τιμάτε με την παρουσία σας, σε αυτή τη ζεστή και φιλόξενη αίθουσα… Ξεκινώντας  θέλω να πω, ότι το βιβλίο, αφιερώνεται σε έναν καλό άνθρωπο, τον φίλο και κουμπάρο μου, αείμνηστο Νικόλαο Κωνσταντίνου Παπαγιάννη, που έφυγε απροσδόκητα από κοντά μας. Η αφιέρωση του βιβλίου μου, έχει σαν σκοπό, στο να παραμείνει ζωντανή η μνήμη του, σε όλους όσοι τον ήξεραν, και έζησαν κοντά του. Αυτοί που τον γνώρισαν καλά, έχουν να λένε για έναν απλό, σοβαρό, φιλότιμο, σκληρά εργαζόμενο οικογενειάρχη, μετρημένο στα λόγια και στις πράξεις, άνθρωπο. 

Θα τον θυμούμαστε πάντα, έχοντας στο μυαλό μας την εικόνα του, με το διαπεραστικό του βλέμμα και το, ελαφρό και ανεπαίσθητο χαμόγελό του…Από τη θέση αυτή εκφράζω τις ευχαριστίες μου, στον δήμαρχο της Ελασσόνας Νικόλαο Γάτσα, και τον Αντιδήμαρχο Αθανάσιο Καλιακούδα, για την ευαισθησία που δείχνουν σε θέματα πολιτισμού... Ευχαριστώ τον πρόεδρο της Κρανιάς Δημήτριο Πουρνάρα, για την άμεση ανταπόκρισή του στο αίτημά μου να μελετήσω τα αρχεία της Κοινότητας και την κυρία Μαρία Αθανασίου Κατσιαβού, υπάλληλο του Δήμου Ελασσόνας… Ευχαριστώ την καλή φίλη και συμμαθήτριά μου, Ευαγγελία Κατσιούλη, για τη συναισθηματική και άψογη βιβλιοπαρουσίαση της και για την τιμή και τον κόπο που κατέβαλλε, να διαβάσει, να μελετήσει και παρουσιάσει ενώπιων σας, το βιβλίο μου… Όλη η ενασχόλησή μου, η έρευνα και η μελέτη, έχει να κάνει με την επιθυμία μου ν’ αναδείξω με στοιχεία, φωτογραφίες, ιστορικά τεκμήρια και μαρτυρίες, την ιστορία της Κρανιάς. Η έκδοση, του παρόντος πονήματος, αποσκοπεί στη διατήρηση της ιστορικής μνήμης της… Για το βιβλίο, ας επιτραπεί στη μετριότητά μου, να χρησιμοποιήσω μία ρήση του μέγιστου ιστορικού Θουκυδίδη: «οἱ γὰρ ἄνθρωποι τὰς ἀκοὰς τῶν προγεγενημένων, καὶ ἢν ἐπιχώρια σφίσιν ᾖ, ὁμοίως ἀβασανίστως παρ’ ἀλλήλων δέχονται», που σε μετάφραση του Ιωάννη Κακριδή λέει ότι: «Οι άνθρωποι δηλαδή, δέχονται ο ένας από το στόμα του άλλου, εξ ίσου ανεξέλεγκτα τα όσα ακούνε για τα περασμένα γεγονότα, ακόμα και όταν πρόκειται για ντόπια πράγματα». Έχοντας υπ’ όψει  την παραπάνω ρήση, και με οδηγό το γνωμικό του σοφού της αρχαίας Ελλάδας, Βίαντα του Πριηνέα: «αρχή άνδρα δείκνυσι», που σε ελεύθερη μετάφραση σημαίνει: «Η εξουσία αποκαλύπτει τις δυνατότητες του ανθρώπου, δείχνει τις ικανότητες και το χαρακτήρα του», καλούνται οι αναγνώστες, για τα πρόσωπα εκείνης της περιόδου, και τα έργα τους, να συγκρίνουν αυτά που άκουσαν, με αυτά που τεκμηριωμένα βγαίνουν στο φως και γίνονται κτήμα τους, να κρίνουν και να βγάλουν τα δικά τους συμπεράσματα».

Τέλος, η εκδήλωση έκλεισε με τη Χορωδία και το παιδικό χορευτικό του Συλλόγου, και ακολούθησε δεξίωση με τοπικά εδέσματα που προσέφεραν μέλη και φίλοι του συλλόγου.

Γιώργος Ι. Μπαλής

Ακολουθούν οι φωτογραφίες από την εκδήλωση: 

Κείμενο - Φωτογραφίες: Γιώργος Ι. Μπαλής